Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rysbiografczny
2.Religia
33
Chociażwswojejtwórczościpublicystycznejprałatkoncentrowałsięprzede
wszystkimnaliteraturzeisztuce,częśćjegoesejówdotykasprawwiary.Wnie-
którychtekstachpłynnieprzechodzizjednegotematunadrugiiniedasięwy-
znaczyćgranicyrozdzielającejporuszanezagadnienia-wtakimprzypadkuprzy-
porządkowaniedanegoutworudoblokutematycznegowynikazanalizytego,na
któryaspekt(religijnyczyliteracki)omawianychzjawiskpołożonyjestnajwięk-
szynacisk.Rzeczznamienna-Gnatowski,pomimokapłańskiejsutanny,chętniej
komentowałliteraturęzperspektywybadacza-katolika,niżpisałstricteoreligii
idogmatachwiary.Nawetsamemubędącpisarzeminowelistąwybierałformę
uzbeletryzowanychkazań”
,bliższąmunajwyraźniejodkazaniasensustricto.
JakpiszeMarcinKról:
[ł]wXIXwiekuzwiązekkatolicyzmuzkonserwatyzmemspołecznymipolitycz-
nymbyłjakbynaturalny,nieuchronnyinieunikniony.[ł]Aponieważkonserwa-
tyzmwiaryjestjednymzfundamentówchrześcijaństwa,toautomatycznieprzekła-
danogonakonserwatyzmzachowańspołecznych67.
WswychesejachdotyczącychwiaryGnatowskibronistanowiskaKościoła,
któregojestreprezentantem.Jegoaktywnośćwtymzakresienieograniczasiętyl-
kodopublicystyki-bierzeteżudziałwwiecachkatolikówwspólniezks.Janem
Badenim68,wygłaszaprelekcjewCzytelniKatolickiej,komentujenałamachpra-
syencyklikiLeonaXIII,któregowspieraibroni,wygłaszateżcieszącesięogrom-
nąpopularnościąkazania.
Pierwszestudiumzpograniczatematykireligijnejifilozoficznejorazliterac-
kiej,którezostałowybranedotegowłaśnietomu,poświęconejesttwórczości
ErnestaRenana-skandalizującegobadaczahistoriichrześcijaństwa,którego
dziełoŻywotJezusa,uznanezaobrazoburczeiwywrotowe,wcałejEuropiewy-
wołałolicznedyskusje.WnurtkatolickiejpolemikizRenanemwpisujesiętak-
żestudiumGnatowskiego,drukowaneporazpierwszywuGazecieLwowskiej”
w1893r.Gnatowskiniebyłjedynymduchownym,któryodniósłsiędotwór-
czościfrancuskiegopisarza.WtymsamymrokunałamachuPrzegląduPolskie-
go”ukazałsięŻywotidziełaErnestaRenanaautorstwaks.StefanaPawlickiego69.
Jakielpisze:
67M.Król,Stańczycy.Antologiamyślispołecznejipolitycznejkonserwatystówkrakow-
skich,Warszawa1982,s.24.
68JanBadeni-działaczspołeczny,jezuita,publicystagalicyjski,żyłwlatach
1858-1899.
69Por.E.Jakiel,Młodopolskieportretybiblijne.Wybranezagadnieniaikreacje,Gdańsk
2007,s.59.
