Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
ObowiązekwiernościRzeczypospolitejPolskiejwtradycjiustrojowejipracachnadKonstytucjąRP
lubczegoś5.Wiernymożebyćprzyjaciel,wiernamożebyćżona,wiernamoże
byćmiłośćlubprzyjaźń,wkońcumożnabyćwiernymojczyźnie,zasadomlub
ideałom6.nWierny”ciągleoznaczaosobęwyznającąjakąśreligięczywierzącą7.
Cowięcej,możnabyćnwiernymjakpies”,cooznacza,żektośjestnbezwzględnie
lojalny,oddany,bardzowierny”8.
Jakwidać,pojęcienwierności”,adokładniejokreśleniekogośnwiernym”,nie
zmieniłoznaczeniaodchwiliodzyskaniaprzezPolskęniepodległościdodzisiaj.Na-
leżyjednakzwrócićuwagęnapojawieniesięwtłumaczeniupojęcianwierności”wy-
razunlojalność”.Wiążesięonozpostawączypostępowaniemzgodnymzprzepisami
prawa9,awręczpełnegoimpodporządkowania10.Taklojalnymmożnabyćwobecpań-
stwa11oraztworzonegoprzeznieprawa12.Osobalojalnatoosobanpostępującazgod-
niezpolitykąrządu”.Taklojalnymożebyćobywatel13.Wsłownikujęzykapolskiego
z1902rokumożnaprzeczytać,żeokreśleniunlojalny”nadawanoznaczenie:npostę-
pującywmyślrządu,wiernyrządowi,wiernopoddańczy,prawomyślny”14.Istotnego
znaczeniadlaniniejszegoopracowanianabierarozumieniepojęcianlojalista”,gdyż
wokresiezaborówoznaczałoonopoddanegopodporządkowującegosiębezoporu
rządomzaborczym15.Lojalistąjestwspółcześnieosobalojalnaszczególniewobec:
państwa,władzy,rządu16.Natomiastlojalizmwokresiezaborówoznaczałwierno-
poddańcząpostawęwstosunkudowładzpaństwzaborczych,awspółcześniejestto
określeniepostawycharakteryzującejsięcałkowitympodporządkowaniemzasadom
praworządności,politycepaństwa,politycerząduczynakazomwładzy17.Zauważyćtu
możnapewnąistotnąróżnicępomiędzypojęciaminwierności”inlojalności”.Zdająsię
onemiećróżneźródłaorazcharakteryzowaćsięodmiennymnastawieniememocjo-
nalnymosobywiernejalbolojalnej.Wiernośćłączysięzpozytywnymemocjonalnym
nastawieniemdoprzedmiotu,doktóregosięodnosi.Lojalnośćnatomiastzdajesięnie
wynikaćzpozytywnejwięzipomiędzyjednostkąaprzedmiotemlojalności.Wyda-
jesię,żelojalnośćwarunkowanajestbądźtokonformizmem,bądźtonegatywnymi
5
B.Dunaj(red.),Językpolski.Współczesnysłownikjęzykapolskiego.T.2,O-Ż,Wydawnictwo
LangenscheidtPolska,Warszawa2007,s.1983.
6
M.Szymczak(red.),Słownikjęzykapolskiego.R-Z,s.660.
7
B.Dunaj(red.),Językpolski.Współczesnysłownikjęzykapolskiego.T.2...,s.1983.
8
Tamże.
9
M.Szymczak(red.),Słownikjęzykapolskiego.L-P,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa
1996,s.47.
10
B.Dunaj(red.),Językpolski.Współczesnysłownikjęzykapolskiego.T.1,A-N,Wydawnictwo
LangenscheidtPolska,Warszawa2007,s.764.
11
M.Szymczak(red.),Słownikjęzykapolskiego.L-P,s.47.
12
B.Dunaj(red.),Językpolski.Współczesnysłownikjęzykapolskiego.T.1…,s.764.
13
M.Szymczak(red.),Słownikjęzykapolskiego.L-P,s.47.
14
J.Karłowicz,A.Kryński,W.Niedźwiedzki(red.),Słownikjęzykapolskiego.T.2,H-M,nakł.
prenumeratorówikasyim.Mianowskiego,Warszawa1902,s.761-762.
15
B.Dunaj(red.),Językpolski.Współczesnysłownikjęzykapolskiego.T.1…,s.764.Podobnie
M.Szymczak(red.),Słownikjęzykapolskiego.L-P,s.47.
16
B.Dunaj(red.),Językpolski.Współczesnysłownikjęzykapolskiego.T.1…,s.764.
17
Tamże;M.Szymczak(red.),Słownikjęzykapolskiego.L-P,s.47.
