Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kowanyprzypisujepewnejklasieosóbokreślonewłaściwości,sposoby
zachowania,bądźteżimichodmawia.Zwracatakżeuwagęnacoś,co
wydajesiębyćoczywistością,aleniezawszesięotympamięta.Mia-
nowiciestereotypcharakteryzujesięwysokimstopniemrozpowszech-
nieniawewnątrzgrupykulturowejoraztendencjądowartościowania
emocjonalnego5.Bardzocennejestspostrzeżenie,żejęzykoznawstwo,
podobniejakpsychologiaspołeczna,wostatnimczasiejestskłonne
uznawaćstereotypyjakoformęprzetwarzaniainformacjilubjakokon-
kretnezasobywiedzy6.
Stereotypmadospełnieniatrzypodstawowefunkcje:kognitywną,
afektywnąorazspołeczną.Funkcjakognitywnatonfunkcjaorientacyj-
na”,interpretowanadziśzapomocąpojęciaschematuBartletta.UtaM.
Quasthoff,cytującdefinicjęMandla,opisujeschematjakopoznawczą
strukturę,funkcjonującąwpamięciczłowieka,wktórejnapodstawiedo-
świadczeńotrzymałyswojąreprezentacjętypowepowiązaniawewnątrz
jakiegośobszarurzeczywistości7.Dodajetakże,żejestonpojęciem
nadrzędnymdoskryptuorazramy.Funkcjaspołecznajestrealizowa-
napoprzezodgraniczeniegrupystereotypizującejodstereotypizowanej
nazasadziedychotomiinmy”-noni”,czyteżningroup”-noutgroup”,
copozwalanastworzeniewewnętrznejspójnościtejpierwszejgrupy8.
Funkcjaafektywnatonastawienieemocjonalne,którepozwalaracjo-
nalizowaćpostawęwobecinnychgrup.Stereotypiuprzedzeniewtym
przypadkutraktowanesąjakomechanizmobronny,podobniejaksub-
limacjaiprojekcja.Tenostatnimechanizmwystępujedośćczęstoipo-
leganatym,żestwarzamydystanspomiędzysobąatym,cozakazane,
przyczymto,czegozabraniamysobie,przypisujemyinnym-obcym9.
Prototyp10toterminzastosowanywbadaniachpsychologicznych
EleonoryRoschwlatach70.,oznaczającyprzykładwzorcowy,czyteż
typowy,tworzącycentrumkategoriiorozmytychgranicach11.Pojęcia
5QUASTHOFF1998:13.
6Ibidem.
7QUASTHOFF1998:15.
8QUASTHOFF1998:18.
9QUASTHOFF1998:16-17.
10HABRAjSKA1998:116-123.
11GRZEGORCZyKOWA1998:109-115.
-12-
