Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
świadectw,mówiącychozwiązkachłączącychhamburskiegouczonegoześrodo-
wiskaminowoczesnejsztukiizainteresowaniujejeksperymentamiiWsamejjed-
nakkoncepcjiPathosformeln,jaksugerujePhilippe-AlainMichaud,wmyśleniu
oobraziejakoprzejściowymzachowaniuiutrwaleniuekspresyjnejenergiiruchu,
kryjesiębyćmożeśladfotograficznejinspiracji-analogiadodialektykiżywego
gestuijegozatrzymaniawobraziefotograficznym,najbardziejwymownieukaza-
nejwznanychwówczaschronofotografiachMareyaiMuybridge)aiWedługMi-
chaudwstrukturzeAtlasujakoseriimontażyujawniasięvkinowysposóbmyśle-
nia”19,opartynavwytwarzaniuefektów”przezustanowieniepowiązańpomiędzy
obrazamiivWMnemosyne-piszefrancuskiautor-reprodukcjefotograficznenie
pełniąjedynieroliilustracyjnej,leczstanowiąuniwersalnemedium,doktórego
przedwłączeniemwprzestrzeńplanszyredukowanesąwszystkiefigury”20iCo
istotne,owavuniwersalność”mediumreprodukcjipoleganajegoujednolicają-
cymdziałaniu-czarno-białefotografieiwycinanezprasynaukowejreprodukcje,
gromadzonedlaWarburgaprzezFritzaSaxlaijegowspółpracowników,unifiko-
wałybowiemformęiskalęodtwarzanychprzedstawień,pozwalajączestawiaćje
zesobąnajednejpłaszczyźnieiMnemotechnicznyteatrWarburgowskiejhistorii
sztukiikultury,owaskoncentrowanaprzestrzeńnamysłu,któramiałaodsłaniać
vhistorycznąpsychologięrodzajuludzkiego”
,mogłapowstaćjedniedziękipo-
średniczącemudziałaniufotograficznejreprodukcjiiJeszczeprzedpowstaniem
Atlasu,upoczątkuswojejbadawczejkarieryWarburgdałsiępoznaćjakozwolen-
niknowychtechnicznychnarzędzi,kiedypodczasXMiędzynarodowegoKon-
gresuHistoriiSztukiw1912rokuwRzymieswójwykładnatematikonografii
freskówwPałacuSchifanoiawFerrarzeilustrowałbarwnymislajdami(będącymi
rzadkąwówczasnowością)iTaotwartośćnamediareprodukcyjne,wspierające
19Phi-AiMichaud,Przekraczaniegranic:Mnemosyne-pomiędzyhistoriąsztukiaki-
nem,tłumiŁiZaremba,vKontekstyiPolskaSztukaLudowa”2011,ti293-294,nr2-3,
si149i
20IbidemiMichaudwswojejinterpretacjipodkreślaaktywnąrolęprzestrzenitła
-czernipłótna,interwałówotwierającychsiępomiędzynieregularnierozmieszczonymi
naplanszachobrazamiiEfekttenmożnajednakuznaćpoczęścizaprzypadkowy,ponie-
ważplanszeAtlasuzmieniałystaleswójkształt,obrazybyłyprzemieszczaneiuzupełnia-
ne,aostatniaichpostaćutrwalonanadokumentalnychfotografiachniebyławzamierze-
niuwersjąfinalnąiWiadomorównież,żepodobneplanszebyływcześniejwykonywane
napotrzebywykładówWarburga;kompozycjeAtlasuniesąwięcdziełemunikatowym,
aleczęściąszerszejpraktykiiSwobodaukładuobrazówidzielącejevinterwały”niebyły
raczejplanowanymaspektemprzewidywanejpublikacji,choćmyślącoAtlasiejako
swoistejvkonstrukcjiwprocesie”
,możnauznać,żeodpowiadająonetokowimyślenia
Warburgaiznanemuzprzekazów,żywemutrybowijegowykładówiPori„Atlasobrazów
Mnemosyne”i„Atlasnowoczesności”[TiMajewski,PiMościcki,DiMuzyczuk,ŁiZaremba
-zapisdyskusji],vKulturaWspółczesna”2016,ti92,nr4,si212-214i
