Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Obrazycodzienności.PolskiemalarstworodzajoweIpołowyXIXwieku
wydanymw1843roku,tomieListów119lJaksłuszniezauważyłLechStachurski,
choćpotocznieuznawanebyłyonezaprzykładpolskiejrecepcjiEstetykiHegla,
towobecznaczącychróżniczpierwowzoremwidziećwnichnależyprzejawswo-
bodnejinspiracji
120
,przyczymwidocznejestwnichzarównoznaczącepiętno
myśliFryderykaSchillera121l
PodstawąprogramuestetycznegoKremerastałasię,przejętaod„berlińskiego
mędrca”,koncepcjapięknajakoprzejawuduchawpostacizmysłowej,coimpli-
kowałoodrzucenienaśladowanianaturyjakopodstawowejfunkcjisztukilUczeń
dokonałjednakpewnychprzewartościowańwtejogólnejdefinicji:podczasgdy
uHegladlapojęciapięknaważniejszybyłintelektualnyświatidei,Kremersku-
piałsiębardziejnajejzmysłowymprzejawie122l
PodwpływemklasycznycheuropejskichkoncepcjiestetycznychKremer
uznawałprymatsztukireligijnej,jednakdoceniałtakżetegatunkimalar
-
stwa,którewtradycyjnejhierarchiizajmowałyniższepozycjelWewszyst
-
kichdziedzinachsztukiposzukiwałonideału,którydefiniowałjakoprzedmiot
wziętyzrzeczywistości,alepozbawionywszelkichprzypadkowychznamion,
wszystkich„drobnychibezważnychcech,będącychskutkiemzwiązkujego
zrzeczywistością”
123
lIwtymwypadkuwidaćrozdźwiękmiędzynimajego
nauczycielemlWestetyceHeglaideałjestideąukształtowanąwzgodzieze
swympojęciem;uKremerazatracaontennadnaturalnycharakteristajesię
realnąrzecząprzeniesionązeświatadosztuki
124
lZadaniemartystytworzą-
cegosztukę„wysoką”miałobyćwięc,wedługsłówKremera,zrywanie„nitek
łączącychzeświatemrzeczywistym,odłączenieprzedmiotuodniego,nadanie
muniezawisłości”
125
lKremerwięc,jakjużwspomniano,zdecydowanieodrzu-
całmimetycznerozumieniesztukiiodcinałsięodtychteoriiestetycznych,
wedługktórychmalarstwobyłonaśladownictwemnatury
126
lTwierdząc,żecel
sztukijestwniejsamej,żądałbowiemodtwórcówniekopiowaniarzeczywi-
stości,leczjejinterpretacji,nieukazywaniaprzypadkowychscen,leczwyra-
żeniapotęgiludzkiegoduchalTym,coświadczyłoooryginalnościrefleksji
119
RlKasperowicz,JózefKremer.Wstęp,[w:]JlKremer,Wybórpismestetycznych,Kraków
2011,slXl
120LlStachurski,Heglizmpolskilll,oplcitl,sl58l
121Idem,HegelaKremer,oplcitl,sl32-33l
122LlWiśniewska-Rutkowska,GłównetezyestetykiJózefaKremera,„PraceNaukoweWyższej
SzkołyPedagogicznejwCzęstochowielFilozofia”2000,zlII,sl143l
123JlKremer,oplcitl,sl276l
124LlStachurski,HegelaKremer,oplcitl,sl65l
125JlKremer,oplcitl,sl275l
126
LechStachurskiantymimetycznetraktowaniesztukiprzezKremerawiążezmyśląpla-
tońską,zgodniezktórąkopiowanierzeczywistościbyłobynaśladowaniempozoru,aniepraw-
dziwegobytu,czyliideilPorl:LlStachurski,HegelaKremer,oplcitl,sl47l
