Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wizualnereprezentacjehistorii
zasadzającymsięgłównienakosmetyceterminologicznej,tzn.na
indywidualnychzwykleinklinacjachdoużywaniaokreślonychgrec-
kichbądźłacińskichpojęćsynonimicznych.Wistocienawetdzi-
siejszemubadaczowi—archiczytelnikowi,niełatwosięodnaleźć
wgąszczuekfrastycznejterminologii6.
Figuraunaocznienia,rozeznajebadacz,
klasyfikowanawantycznychretorykachwśródemotywnychfigur
myślowych(fguraesententiarum),rozumianabyłajakocharak-
teryzującasię„żywością”depikcja(obrazowanie)wybra-
negoobiektu(fenomenu)rzeczywistościtraktowanego
holistycznie7.
Ekfrazabyłateżopartymnaopisiećwiczeniemretorycznym,które
miałonacelubezpośredniąprezentacjęrzeczyprzedoczamiadresata8.
Wtymdrugimznaczeniuekphrasispojmowanoszeroko,jakokażdy
opis,albowąsko,sprowadzającjądoopisuprzedmiotu,awkońcu—
doopisudziełasztuki.Mogłastanowićzarównoelementjakiejświęk-
szejcałości,jakibyćodrębnymgatunkiemliterackim.Owewieloznacz-
nościdefinicyjnedochowałysiędoczasówwspółczesnych,cozaznacza
Markowski:
dziśużywasięterminuekphrasiswwęższym(opisdziełasztuki)
iszerszym(opisjakotaki)znaczeniu.Wwęższymznaczeniu
możemymówićzarównooopisachdziełasztukiwutworzeliterac-
kim(Homer),jakioosobnymgatunku,zapoczątkowanymprzez
Eikones(Obrazy)FilostrataStarszego,zprzełomuIIiIIIw.poChry-
stusie.Wszerszymzaś—ostrategiiopisuwutworzenarracyjnym
(oczympisałKwintylian)9.
6A.Gorzkowski:Hutpicturaverba…”.Zagadnienieunaocznieniawretorycestaro-
żytnejiwczesnonowożytnej.„PamiętnikLiteracki”2001,z.2,s.49.
7Ibidem,s.50.
8
Zob.najpełniejszechybawspółczesnekompendium:H.Lausberg:Retoryka
literacka.Podstawywiedzyoliteraturze.Przekł.,oprac.,wstępA.Gorzkowski.Byd-
goszcz2002,&810.
9M.P.Markowski:Ekphrasis.uwagibibliografczneł,s.229.
