Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dobrajestuzasadnionepotrzebąochronydobrazagrożonegozamachem,
aponadtopotrzebąochronyzaatakowanegobezprawnymzamachemporząd-
kuprawnego160
Wprzypadkuobronykoniecznejwkolizjipozostająwięczawszezjednej
stronydobronapastnika,azdrugiejdobrozagrożonezamachem.Wpolskiej
doktryniedominujepogląd,żewprzypadkuobronykoniecznej(wodróżnie-
niuodstanuwyższejkonieczności)dobroprawnezagrożonezamachemmoże
byćwartościniższejoddobranapastnika.Oznaczatowięc,żeteoretycznie
wobronieswojegozdrowiaosobanapadniętamożepozbawićagresorażycia.
Zdarzająsięnatomiasttakżeopinie–oczymszerzejwdalszejczęściopraco-
wania–żepewnagradacjawartościdóbrjednakwystępuje.Byopowiedzieć
sięzatakimstanowiskiem,należałobyjednakzadaćpytanie–copowoduje,
żeprawokarneprzyznajeobywatelowiprawododecydowaniaotym,czyje
życiejestbardziejwartościoweiczysamfakt,żedanaosobadopuściłasię
zamachunaokreślonedobroprawneuzasadniamożliwośćgodzeniawjej
zdrowielubżycie.Należałobysiętakżezastanowić,cowsytuacji,gdy
dobrozagrożoneidobroagresorasątejsamejwartości17,amianowiciegdy
zarównodziałaniaagresora,jakiobrońcywzajemniestanowiązagrożenie
dlażyciaobustronkonfliktu.Wamerykańskiejdoktryniemożnaspotkać
stanowiskaautorów,którzyuważają,żewtakiejsytuacjiżycieagresora
możnawartościowaćniżejniżżycieosobynapadniętej
18
.Możnajednak
przecieżprzewidziećsytuację,wktórejcenionylekarzbliskiodnalezienia
lekunarakadopuszczasiębezprawnegoibezpośredniegozamachunażycie
znanegoprzestępcy.Przyjmującomówionewyżejargumentydopuszczające
gradacjędóbrprawnych,atakżebiorącpoduwagęcałokształtżyciadanego
człowieka,możnabyłobypodaćwówczaswwątpliwość,czyżycieagresora
rzeczywiściestanowiłoniższąwartośćniżżycienapadniętego.Oczywiście
należywyraźniezaznaczyć,żepowyższyprzykładmacharakteriluzorycz-
ny,ajegoprzytoczeniemanaceluwskazanie,żetegotypugradacjadóbr
wobroniekoniecznejniewystępuje.Uprawnieniedoobronywłasnego
życiaorazzdrowiawprzypadkubezprawnegoibezpośredniegozamachu
przysługujezawszeipodejmowaniewdoktrynietegotypurozważań–
16
Ibidem,teza6,s.542–5430
17
CiekawienatentematP.M.Dudek,M.Małecki,Charakterprawnykontratypuwświetle
koncepcjizbieguwartościowańtegosamegoczynu,DPaństwoiPrawo”2019,nr3,s.45–610
18
Zob.S.Wallerstein,JustifyingSelf-Defense:ATheoryofForcedConsequences,91Va.
L.Rev.999,2005,s.1003wrazzprzytoczonątamliteraturą.
22
Rozdział1.Pojęcieifunkcjeobronykoniecznej