Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
awięcczyżycienapastnikanapewnojestmniejwartościoweniżżycie
napadniętego–prowadzidowypaczeniaideitejinstytucji.
Należytakżezwrócićuwagęnajeszczejedenelement,którynagruncie
stanuwyższejkoniecznościniewystępuje,amianowicieceldziałaniaosoby
napadniętej,wpostaciochronyporządkuprawnego
19
.PolskiSądNajwyższy
orzekłzresztąwwyrokuzdnia27lipca1973roku(atezatabyłanastępniewie-
lokrotniepowielanawpóźniejszychorzeczeniachsądówróżnychinstancji),że
Dinstytucjaobronykoniecznejmanacelunietylkoochronędobrabezprawnie
ibezpośredniozaatakowanego,alerównieżkształtowaniezasady,żeprawonie
powinnoustępowaćprzedbezprawiem”
20
.Jesttowyrazsocjologicznopraw-
negopodejścia,którepozwalanawiększeuwzględnieniewramachobrony
koniecznejinteresuogólnego.Niecoszerzejtakwestiazostaniejednakomó-
wionawdalszejczęścirozdziału,poświęconejfunkcjomobronykoniecznej.
Abstrahującodpowyższychrozważańnależywięcpodkreślić,żeprzy
przyjęciuobronykoniecznejtakzakwalifikowanedziałanieosobyniesta-
nowiprzestępstwa,ponieważniejestbezprawne.Inaczejsytuacjajawisię
jednakwrazieprzekroczeniagranicobronykoniecznej.Wówczassprawca
działabezprawnie,ajegodziałaniestanowiprzestępstwo.Naturalnym
zdajesię,żejeśliktośpodjąłdziałaniaobronnewsytuacji,wktórejzamach
jeszczeniewystępował,albojużpojegozakończeniu,alboteżgdysprawca
zastosowałsposóbobronyniewspółmiernydoniebezpieczeństwazamachu,
wówczaspotencjalnaofiaranaglestajesięnapastnikiem,aodpowiedzial-
nościkarnejniewyłączy(oczywiściecodozasady)fakt,żesprawcadziała
wDwarunkachprzekroczeniaobronykoniecznej”.Wrazieprzekroczenia
granicobronykoniecznejnagrunciepolskiegoprawakarnegoniezbędne
jestustalenie,czywystępująpodstawydoprzyjęcia,żemożnazastosować
instytucjęprzekroczeniagranicobronykoniecznej,ajeżelitak,tojakiego
rodzajubyłotoprzekroczenie,czyprzekroczeniebyłowynikiemstrachu
lubwzburzenia,czyowewzburzenieistrachbyłyusprawiedliwioneoko-
licznościamizamachu,atakżeczyprzekroczeniegranicniebyłozwiązane
zzamachemnamirdomowylubwdarciemsiędodomostwa,awówczas
czyowoprzekroczeniegranicmożnauznaćzarażące.
19
M0Mozgawa,Art.25,teza12,[w:]Kodekskarny.Komentarz,red.M.Mozgawa,wyd.9,
Warszawa2019,s.103;A.Zoll,Art.25,teza6,[w:]Kodekskarny.Częśćogólna.TomI.
CześćI.Komentarzdoart.1–52,red.A.Zoll,W.Wróbel,Warszawa2016,s.542–5430
20
WyrokSNzdnia27lipca1973r.,IVKR153/73,OSNKW1974,nr1,poz.5.
1.1.Pojęcieobronykoniecznej
23
