Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TRADYCJA,OBRZĘD,OBYCZAJ,ZWYCZAJ,CEREMONIA,RYTUAŁ
Wceluodpowiedniegozastosowaniaterminologiietnograficznejwpracyprzed
przejściemdoczęścimerytorycznejniezbędnejestzdefiniowaniepodstawowych
pojęćpowszechnieużywanychnietylkowpracachnaukowych,aleiwżyciu
codziennym.Pozornieprosteterminybudząjednakwielekontrowersjiwświecie
etnologii.Częstomylinamsięzwyczajzobyczajem,tradycjazobrzędem,
ceremoniazrytuałem.Znaniświatowietnografowieiantropolodzy,tacyjak:
Erixon,Hunter,Whitten,Hönigmann,Dürkheim,Glückmaniinni,postanowili
sklasyfikowaćjeizdefiniowaćwedługkryteriówreligijnych,społeczno-
politycznychczymagicznych.Jednakowocemichdługoletniegodziałania
sąjedyniepróbywyjaśnieniapowyższychpojęć.Obyczajowośćjestjakpodmokłe
pole,którezpozoruwydajesiępodzieloneiuporządkowane,natomiastgdy
wstępującnanie,zaczynamysięzapadaćwgrząskimgruncie,wtedypojawiająsię
wątpliwości.
Celemprzedstawionychponiżejdefinicjijestwprawdzieusystematyzowanie
materiału,mimotopozostajewieleniedopowiedzeńiwciążnanowobudzącychsię
pytań.
Tradycja
Podogólnympojęciemtradycjikryjesięprzejmowanieiwartościowaniedóbr
kulturowychprzekazywanychwczasieiprzestrzeni.Wyróżniasięjejtrzy
podstawoweznaczenia:
•czynnościowe–związanezczynnościąprzekazywaniadóbrkultury(trans
misja),
•przedmiotowe–wskazująceprzekazywanedobra(dziedzictwo),
•podmiotowe–określającestosunekposzczególnychpokoleńdodóbr
kulturowychprzeszłości,protestlubzgodęnaichdziedziczenie[6].
Zewzględunasposóbtransmisjiwydzielasięnajczęściejtradycjęustną(oralną)
oraztradycjęjakoprzekazgestówiczynnościmanualnych.Wynikiemtradycjijest
świadomelubnieświadomeodtwarzanie(reprodukcja)związanychzprzeszłością
dóbrkultury.Drogąlubprzekazemtradycjinazywasiętransmisjędóbrkulturowych
zpokolenianapokolenie.Wiedzieonazwykleodpokoleństarszychkumłodszym,
odustępującychdobezpośrednioponichwstępujących.Dziejesiętogłównie
wramachrodziny,którawdużejmierzedecydujeowyborzetradycjiprzez
jednostkę.Przekazikształtowanietradycjidokonujesięrównieżwspołeczności
lokalnej,szkole,miejscukultureligijnego,zakładziepracyiwinnychinstytucjach
uczestniczącychwenkulturacjiczysocjalizacji,apoprzezwszystkielubniektóre
znichwramachgrupyetnicznejipaństwa.
