Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Wstronęsztuki…
mu.ZarównomesjanistaiteologWładimirSołowjow,jakiWiaczesław
Iwanowinterpretowalimitdionizyjskijakonowąkoncepcjęchrystia-
nizmu.WtejkoncepcjiofiaręDionizosatraktowanojakoprefigurację
ofiaryChrystusa.Podobieństwdoszukiwanosięwpodwójnychna-
rodzinachDionizosa,ofierzeboskiegociałaikrwiijejspożywaniu,
odrodzeniupośmierci,ideipasterzaibarankaofiarnego,oczyszcze-
niuprzezzanurzeniewwodzie,jakimjestchrzest.Wistocieuźródeł
takichparalelileżaławczesnochrześcijańskachęćpogodzeniawątków
hellenistycznychichrześcijańskich.Tewątkisąobecnejużwutworach
Hölderlina.PoglądyIwanowarozpropagowaliDimitrijMereżkowski
(wpowieściachJulianApostataiLeonardodaVinci)orazTadeuszZie-
liński(WspółzawodnicychrześcijaństwaiDionizoswreligiiiidei),nie-
zwyklecenionyprzezIwaszkiewicza,zktóregoliterackimdorobkiem
zaznajomiłpisarzaSzymanowski.ObecnywnichDionizos(zwłaszcza
wutworachZielińskiego)łączonybyłzpostaciąandrogyniczną,zktórej
inspiracjebraływspółczesnekulty.WtwórczościSzymanowskiegotaka
optykafascynacjiDionizosem—kładącanacisknareintegracjęiodro-
dzeniewobchodachmisteryjnych—zaznaczasięokołoroku1916itrwa
doroku1919.WtedyteżSzymanowskijestpodwpływemlekturyin-
nychksiążekZielińskiego:RzymijegoreligiaorazHermesTrismegistos.
WracającdotwórczościIwaszkiewicza,szczególnieważnąpostacią
wrecepcjikodudionizyjskiegojestKarolSzymanowski.Mitdionizyjski
zawartywprzedmowieZielińskiegodoBachantekEurypidesaodczytał
Szymanowskijakotraktującyokondycjihomoseksualnejtożsamości44.
Zczasem,podwpływemlekturyZielińskiego,doszedłdosednakultu-
ralnegoznaczeniamitudionizyjskiego.Koncepcjękultudionizyjskiego
znalazłSzymanowskiumistykówperskich.OdzywasiętowPieśniach
Hafza,wIIIsymfonii.Winterpretacjigenderowejpołączenieobupier-
wiastków:dionizyjskiegoiapollińskiego,jestsymbolicznymszukaniem
jednirozszczepionejhomoseksualnejosobowościzapośrednictwem
sztuki—przypadekSzymanowskiego.Jestnawetczymświęcej—zwy-
cięstwemnadhorroremnaturywłasnej45.DDionizosjestarchetypem
homoseksualisty,postaciąopodwójnejtożsamości,kryjącejsięczęsto
44B.Dąbrowski:Szymanowski.Muzykajakoautobiografa.Gdańsk2010,s.176.
45Ibidem,s.117.
