Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Słuchfonemowy
Narządsłuchuumożliwiadzieckuodbieraniedźwięków.Początkirozwo-
juzdolnościdopercepcjisłuchowejsięgająokresuprenatalnego.Narządsłu-
chuzaczynasiękształtowaćw3.tygodniużyciapłodowego9aod4.do5.
miesiącadzieckozaczynareagowaćnabodźceakustyczne
36
.Wokresieprena-
talnymkształtujesięnietylkorecepcjadźwiękówmowy9lecztakżerozwijasię
umiejętnośćrozróżnianiairóżnicowaniadźwiękóworazpamięćsłuchowa
37
.
Dzieckomożezatemodbierać9anawetróżnicowaćdźwiękinadługo
przedurodzeniem.Słuch9zktórymczłowiekprzychodzinaświat9tosłuch
fizyczny.Jesttowrażliwośćuchaludzkiegonafaledźwiękowe9odbieranena
częstotliwości16000120000drgańnasekundę
38
.Słuchfizycznyumożliwia
odbieraniedźwiękówwywołującychuczłowiekaspecyficznewrażenianazy-
wanesłyszeniem9np.dźwięku9jakimjestburza
39
.
Prawidłowofunkcjonującysłuchfizycznyjestpodstawąkształtowaniasię
słuchufonemowego.Słuchfonemowypozwalaróżnicować9analizowaćiłą-
czyćdźwiękimowyookreślonymnatężeniu9częstotliwościibarwie.Dźwię-
kitemieszcząsięwzakresieczęstotliwości100110000Hzorazwzakresie
natężenia30180dB.Bardzoistotnejest9abydzieckopotrafiłoprzypisać
każdemuwrażeniudźwiękowemuodpowiednisymbolkodujęzykowego.Per-
cepcjadźwiękówmowyjestczynnościązłożoną9wktórejaktywizowanyjest
systemfunkcjijęzykowychiniejęzykowych9zaktóreodpowiadamózg
40
.
Wliteraturzeistniejąróżnepoglądydotyczącerozwojusłuchufonemo-
wego.Różnicetedotycząprzedewszystkimokresu9wktórymmożnamówić
ojegorozwoju.Dzieciodmomentuprzyjścianaświatwykazujągotowośćdo
przyswajaniajęzyka.Posiadająbiologicznepredyspozycjedotego9bynauczyć
sięużywaniajęzyka9zarównowzakresiemówienia9jakirozumienia.Naj-
nowszebadanianadpercepcjąbodźcówjęzykowychniemowlątwskazują9że
człowiekodurodzeniadostrzegaróżnicemiędzywszystkimijednostkamifo-
netycznymiwystępującymiwjęzykachnaturalnych.Teuniwersalnezdolności
mająwszystkieniemowlęta9bezwzględunaśrodowiskojęzykowe9wktórym
sąwychowywane.Umiejętnośćoddzielaniapodstawowychskładnikówmowy
jestgłębokozakorzenionawewolucyjnejhistoriigatunkuludzkiego
41
.
Wrażliwośćnadźwiękimowypojawiasięnapoczątkużyciadziecka9
anawetwłoniematki.Jużwtedyodróżniaonogłosmęskiodżeńskiego9
36
Por.Z.DOŁęGA:Promowanierozwojumowywokresiedzieciństwa—prawidłowości
rozwoju,diagnozowanieiprofilaktyka.Katowice20039s.108.
37
A.DZIURDA-MUlTAN:Rozwójfunkcjisłuchowycharozwójjęzykadziecka.W:„Nie
głos,alesłowo…”.Przekraczaniebarierwwychowaniuosóbzuszkodzeniamisłuchu.Red.
K.KRAKOWIAK9A.DZIURDA-MUlTAN.Lublin20069s.138.
38
J.NOWAK:Pedagogiczneproblemy…9s.15.
39
A.DZIURDA-MUlTAN:Rozwójfunkcjisłuchowych…9s.138.
40
Ibidem9s.140.
41
Psychologiajęzykadziecka.Red.B.BOKUS9G.W.ShUGAR.Gdańsk20079s.21139.
