Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
którąGrecydefiniowali,jakoplagium6,aktóradzisiajstanowi
konstrukcjęprawnązdefiniowanąnagruncieprawaautorskiegojako
plagiat,tj.przywłaszczenieautorstwacudzegodzieła7.Powyższe
znajdujepotwierdzeniewdokumenciedotyczącymprzebiegukonkursu
literackiegoorganizowanegowAleksandriiw180r.p.n.e.,podczas
któregoówczesnywładcanależącydodynastiiPtolemeuszy,
AristophanesGrammarian(żyjącywokresie257–180r.p.n.e.)
sprawowałfunkcjęsędziego.Władcaten,poprzeprowadzeniu
skrupulatnejanalizyprzedłożonychdzieł,wyznaczyłzwycięzcę
konkursu,którystworzyłdzieło,wprawdzienienajwyższejjakości,ale
oryginalne–opartewyłącznienawłasnychprzemyśleniach.Okazało
się,żepozostałedziełazgłoszonewkonkursiebyływiernymikopiami
pracliterackichznanychwówczesnymokresieautorów,oznaczonymi
jakooryginalnedziełaautorskieuczestnikówkonkursu.Działanietych
uczestnikówkonkursuzostałouznanezaplagium,acozatymidzie
zostalionipostawieniprzezwładcęprzedsądem,skazani
zatoprzestępstwojakozłodzieje,anastępniewyrzuceni
zmiasta8.Opisanezdarzeniestanowiprawdopodobniejeden
zpierwszychudokumentowanychprzykładówrozpoznaniawsystemie
prawnymstarożytnejGrecjiochronyuprawnienia(przynajmniej
wsposóbpośredni),któredzisiajokreślamyjakoprawodoautorstwa
lubprawodoojcostwadzieła.
Uprawnieniezwiązanezwłaściwymoznaczeniemautorstwadzieła
literackiegozostałorównieżzidentyfikowanebardzowcześnie
wstarożytnymRzymie.PodczaspanowaniacesarzyDomicjana,Nerwy
iTrajana,poetałacińskiMarcusValeriusMartialis,znanyzewzględu
nawydaniem.in.dwunastuksiągfraszekpomiędzy86i103r.n.e.,
porazpierwszyużyłsłowaplagiarism9.Uczyniłtowodniesieniu
dodziałaniaswojegorywala,któryrecytowałjegoutwory
irozpowszechniałjepodswoimnazwiskiem.
MojeksiążkiniewymagająaniTwojegoświadectwaaniTwojego
osądu.TwojawłasnastronapowstajeprzeciwkoTobieimówi„Jesteś
złodziejem”10.
PrzytoczonawypowiedźM.Martialisastanowiławyrazutrwalonej
jużwówczesnymczasiewstarożytnymRzymieświadomości,
żeoznaczeniecudzegodziełaswoimnazwiskiemprowadzi
dopozbawieniaautorategodziełanajważniejszegowyróżnienia
związanegozautorstwem,tj.dobregoimieniaoraz
