Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wystąpieniaScialojastwierdził,żechociażpraworzymskienie
rozpoznawałoprawaautorskiegowznaczeniuekonomicznym[tj.
uprawnień,któredzisiajidentyfikujemyjakoprerogatywyautora
związaneściślezeksploatacjąekonomicznądzieła],tozcałą
pewnościąwpełnirozpoznawałoautorskieprawaosobiste17.
Niesposóbwpełnizgodzićsięzpowyższymtwierdzeniem.
WstarożytnymRzymieorazGrecjinieistniałuporządkowanysystem
ochronyautorskichprawosobistych,acozatymidziekwalifikowanie
funkcjonującychwowymokresieporządkówprawnychjakowpełni
rozpoznającychautorskieprawaosobistenależyuznaćzazbytdaleko
posunięte.Jednakopisanepowyżejprzykładyrozważańzcałą
pewnościądowodzą,żewświadomościspołecznejstarożytnych
RzymianorazGrekówpojawiłasięwczesnaformapośredniej
identyfikacjiczegoś,codzisiajdefiniujemyjakoniematerialnąwięź
pomiędzyautoremajegodziełem,azachowaniepolegające
nazawłaszczeniuautorstwadzieła(któredzisiajinterpretujemy,jako
naruszenieprawadoautorstwadzieła)bądźteżnieautoryzowanej
modyfikacjitreścidzieła(któredzisiajkwalifikujemyjakonaruszenie
prawadointegralnościdzieła)byłokwalifikowaneconajmniejjako
działanienieetyczne,krzywdzącedobreimięireputacjęautora,
aczęstorównieżczynstanowiącyprzestępstwoobwarowane
odpowiedniąsankcjąkarną18.
Niezależnieodpowyższegonależyzauważyć,żetakjakdostępne
materiałyźródłowedokumentująpowszechnieobecnejużwepoce
starożytnościrozważaniadotyczącepróbyudzieleniaodpowiedzi
natakiepytaniajak:(i)ktomaprawoudostępnieniadziełaporaz
pierwszypubliczności,(ii)jaknależytraktowaćprzypisywanie
autorstwadanegodziełainnejosobieniżjegorzeczywistytwórcaoraz
(iii)jaknależyidentyfikowaćświadomezmodyfikowanietreścidzieła
przezosobętrzecią,brakjestjakichkolwiekprzypadkówuwzględnienia
wtychrozważaniachaspektuekonomicznegoeksploatacjiutworów.
Wkonsekwencjiwydajesięuzasadnionestwierdzenie,żepierwsze
koncepcjerozważańdotyczącychproblematykizwiązanejzautorem
orazstworzonymprzezniegodziełemmiałycharakter
pozaekonomiczny,acozatymidziepierwszymiuprawnieniami,które
chociażbywsposóbnieusystematyzowany(oraznieznajdujący
odzwierciedleniawprawiestanowionym)zostałyrozpoznane
wstarożytnościsąuprawnienia,któredzisiajzaliczylibyśmydogrupy
autorskichprawosobistych,anieprawmajątkowych19.
