Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
reputacji11.SzczególneznaczeniedlarozwojuwstarożytnymRzymie
rozważaństanowiącychdowódna,conajmniejpośrednie,rozpoznanie
uprawnień,któredzisiajidentyfikujemyjakoautorskieprawaosobiste,
miałokrespopodbojuGrecjiprzezRzym(ok.146r.p.n.e.).
FascynacjaRzymianbogatymdorobkiemliterackimiartystycznym
Grekówprzerodziłasiębowiemwogromnezapotrzebowanienakopie
dziełliterackichstworzonychprzezgreckichtwórców.
Zapotrzebowanietodoprowadziłostosunkowoszybko
dowykształceniasięwRzymienowejgrupy,odpowiednio
wyszkolonychiwyedukowanychniewolników,tzw.skrybów,którzy
specjalizowalisięwkopiowaniudziełgreckichnapapirusie
sprowadzonymprzezRzymianzEgiptu.Taksporządzonekopiedzieł
znamienitychgreckichautorów,takichjakHomer12,Safona13czy
Ajschylos14byłynastępniesprzedawaneobywatelomRzymu.Przy
czymnależyzaznaczyć,żetwórcaoryginalnegomanuskryptu
sprawowałkontrolęnadprocesemreprodukcjiswojegodzieła(pod
warunkiem,żeżyłjeszczewokresie,wktórymdochodziłodotej
reprodukcji).Czynnośćpolegającanaręcznymkopiowaniutekstów
literackichbyłaprocesemżmudnym,wymagającymdużoczasuoraz
ogromnejprecyzji.Równocześnieokazałosię,żerynekRzymian
(rozmiłowanychwdorobkukulturalnymGreków)stworzył
zapotrzebowanienawykonywanewtensposóbkopiedziełliterackich
znaczniewykraczającepozamożliwości„produkcyjne”skrybów.
Jakośćkopiowanychdziełulegaławięcsystematycznejdegradacji,
cospotkałosięzezdecydowanymsprzeciwemichtwórców.
Zniekształconeipełnebłędówkopieszybkosporządzanych
manuskryptów,zracjiswojejniedoskonałości,byłyczęstonazywane
librimendosi(księgi,którekłamią)15.Powyższemożebyćuznane
zadowódpotwierdzającyświadomośćpotrzebyzachowania
nienaruszalnościtreścioryginalnegodziełaorazzapewnieniaautorowi
możliwościsprawowanianadzorunadprocesemkopiowaniatego
dzieła,acozatymidziepośredniąidentyfikacjękolejnegozaktualnie
funkcjonującychuprawnieńosobistychautora,tj.prawa
dointegralnościdzieła.
Należywtymmiejscuczęściowopodzielićstanowiskowyrażone
w1928rokuprzezMariaScialoję,przewodniczącegodelegacji
włoskiejpodczaskonferencjirewizyjnejKonwencji
Berneńskiej16,którypowołałsięwłaśnienaprestiżsystemuprawnego
starożytnegoRzymuwceluuzasadnieniapotrzebywprowadzenia
ochronyprawosobistychdoKonwencjiBerneńskiej.Podczasswojego
