Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rycerskiego,żyjącynaprzełomieXIIiXIIIwieku,wewstępie
doswojegonajbardziejznanegodziełaliterackiego,stanowiącego
prywatnyzbiórpraw,znanypotomnymjakoZwierciadłoSaskie(niem.
derSachsenspiegel),starałsięzapobiecprzypisywaniuprzezosoby
trzeciejegoautorstwakopiomdzieła,którezostałownieuprawniony
sposóbprzezteosobyzmodyfikowane.Zdesperowanyautor,
sprzeciwiającsięzniekształceniuswojegodzieła,rzuciłnawetklątwę
trądunawszystkichtych,którzyplanowalisiędopuścićtakiego
zniekształcenia37.Powyższyprzykładstanowikolejnepotwierdzenie
rozważańdotyczącychuprawnieńosobistychautorapodjętych
wokresieśredniowiecza.Cowięcej,dotyczyonwpewnymsensie
zarównoprawadointegralności,jakiprawadoautorstwautworu,
traktującteuprawnieniazbiorczo38.
Powołaneprzykładyapelówpodejmowanychprzezsamychtwórców
dziełniepozostałybezskutku.JużwXIIIwiekuupowszechniłasię
bowiemnp.praktykapolegającanarespektowaniudecyzjiautora
wzakresietego,czyikiedyopublikowaćjegodzieło.Zgodnieztym
copiszeE.Adeney,wprzypadkugdyautornieudzieliłformalnej
zgodynaopublikowaniedzieła,mógłpóźniejniejakozdystansowaćsię
odidentyfikacjiztreściątakrozpowszechnionegoegzemplarza
dzieła39.Tymsamymdoszłodopotwierdzeniakolejnegoosobistego
uprawnieniaautora,tj.uprawnieniadodecydowaniaopierwszym
udostępnieniudziełapubliczności.Równocześniewartostwierdzić,
żetakjakwstarożytności,równieżiwśredniowieczutrudnojest
znaleźćprzykładyrozważańzwiązanychzekonomicznąeksploatacją
tworzonychdzieł,którestanowiąnaturalnąbazędlaidentyfikacji
uprawnieńautora,dzisiajnazywanychautorskimiprawami
majątkowymi.
Komentatorzyzajmującysięrozwojemhistorycznymprawa
autorskiegozgodniepodkreślają,że„krokiemmilowym”wrozwoju
myśliorazrozważańteoretycznychzwiązanychzidentyfikacją
osobistychuprawnieńautora,zewzględunastworzonedzieło,było
wynalezienieprasydrukarskiejzruchomą(wymienną)czcionkąprzez
JanaGutenbergaw1450roku40.Wrazzupowszechnieniem
nowoczesnychprasdrukarskich,któreumożliwiłyznaczneskrócenie
procesumechanicznegokopiowaniadzieła,skalareprodukcji
natychmiastwzrosła,acozatymidziedoszłodoszybkiego
wykształceniasięirozwojunowegorynkukomercyjnegowpostaci
obiegukopiidziełliterackich.Należyzaznaczyć,żetakjak
przynajmniejwewczesnejfazieśredniowieczanaświeciebardzo
