Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Podstawyogólne
Trwałośćogrodowizabytkowemuzapewniaciągłeponawianiejegostadial-
negocyklurozwojowego,natomiasttrwałośćosobniczadrzewostanu,czylitrwałość
poszczególnychdrzew,wynikaznaturalnychwłaściwościichposzczególnychrodza-
jów.Znacznieróżniąsięonemiędzysobą.Niektóredrzewadługowiecznetrwają
wczasiekilkakrotnychpowtórzeństadialnegocyklurozwojowegoogrodu(ryc.1.3).
1030Ogródzabytkowy
WspółczesneokreśleniepojęciaDzabytek”odnosisiędokażdegoobiektudaw-
negolubteraźniejszegomającegoznaczeniedladziedzictwairozwojukulturyze
względunajegowartośćhistoryczną,naukowąlubartystyczną.Pojęciezabytku
dotyczypojedynczychobiektóworazichzespołów,obejmujezarównowiel-
kiedzieła,jakiskromneobiekty,niezależnieodmiejscawystępowania,atakże
rozciągasięnaróżnerodzajeobszarów.Dlategozabytkamimogąbyćrozmaite
obiekty:budowle,zespołymiejskieiwiejskie,dziełasztukplastycznych,obiekty
techniki,obiektyarcheologiczne,archiwalia,zbioryorazinneprzedmiotyszcze-
gólnejwartości,nieruchomeiruchome.Zabytkamisąoczywiścierównieżwszyst-
kiewartościoweogrody.
Rozumieniezabytkówjestpodobnewróżnychkrajach.Jestonoupowszechniane
wdużymstopniudziękipostanowieniommiędzynarodowymwtymzakresie.Wpol-
skimustawodawstwiezabytektokażdywytwórdziałalnościczłowiekabędącyświa-
dectwemminionejepoki,posiadającywartośćhistoryczną,artystycznąlubnaukową.
Zabytkitoobiektydawneiwspółczesne,przyczymkryteriumczasupowstania,choć
najważniejsze,nieprzesądzaoichzdefiniowaniu.
Zabytkiogrodowewiążąsięzprzestrzeniąśrodowiskaprzyrodniczego.Obejmują
obiektyoukładachprostych,złożonych,ostrukturzehierarchicznejlubstanowiące
krajobrazkulturowy,takżemiejscadoniosłychwydarzeńhistorycznychorazobiekty,
któreuzyskałyzczasemważneznaczeniekulturowe.Wtejgrupiemieszcząsiętakże
okazyprzyrodyżywejlubnieożywionej,jeśliniepodlegająoneodrębnymustawom
oochronieprzyrody.
Ogółzabytkówogrodowychtworząnastępującegrupy:
–założeniaogrodowesamodzielne,stanowiąceniezależnącałośćprze-
strzennąifunkcjonalną–sątoróżnegorodzajupublicznezałożeniaogrodowe
miejskieiwiejskie,pamiątkowe,cmentarneitp.;
–założeniaogrodowetowarzysząceinnymobiektom(budowlomarchitekto-
nicznym,inżynierskim,przemysłowym)–występujątuogrodyiparkiprzy-
pałacowe,klasztorne,fabryczne,szpitalne,szkolneitp.;
–kompleksyzałożeńogrodowychobejmującezespołyobiektówlubukłady
ocharakterzesystemowym–zaliczasiętuplantymiejskie,systemyterenów
zielenimiejskiej,układypromenadibulwaróworazinne;dotyczytorównież
18
