Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Podstawyogólne
Konstrukcjaplanuogrodu:
–głównetypyukładów:szachownicowe,osiowe,promieniste,koncentryczne,
mieszaneiamorficzne,
–główneodmianyukładówwobrębieposzczególnychtypów:symetryczne,asy-
metryczneirównoważneorazjednoosioweiwieloosiowe,prosteisprzężone,
–głównerodzajeukładówzewzględunasposóbichkształtowania:geome-
tryczne,architektoniczne,malarskie,symbolistyczne,mieszane.
Ponadtokażdyogródiparkznajdująsięwokreślonejprzestrzeniotwartegokra-
jobrazu.Wprzypadkuogrodustanowionatylkookreślonetło.Zazwyczajparkłączy
sięprzestrzennieikompozycyjniezotaczającymkrajobrazem,tworzącwiększącałość.
Wyrazemzewnętrznychtakichpowiązańsąosiewidokowe,układdrógzewnętrznych
ialei,kanały,różnewodyitp.
Koniecznośćujmowaniazabytkówogrodowychłączniezotoczeniemwynika
takżezuwarunkowańprzyrodniczych.Przeważnieoddziałująonewszerszymzakre-
sieniżtylkowgranicachwłaściwegoogrodulubparku.Warunkiśrodowiskaprzy-
rodniczegonaprzyległymtereniedeterminująwdużymstopniutrwanieskładników
ożywionychicałegozałożeniaogrodowego.Dopierorazemujęteskładnikiielementy
ogrodu,jegoukładprzestrzennyikonstrukcjaplanułączniezotoczeniemskładają
sięnacałośćzabytkowegozałożeniaogrodowegoiwtakimcałościowymzakresie
powinnybyćujmowane.Oddajetopełnąwartośćzabytkuogrodowegoorazczyni
działaniakonserwatorskiebardziejskutecznymi.
1060Substancjazabytkowaogrodu
Wukładziecałościogroduiwposzczególnychjegoelementachprzestrzennychistotną
przesłankędodziałańkonserwatorskichstanowisubstancjazabytkowa.Występuje
onawzabytkachogrodowychwzróżnicowanejpostaci,przedewszystkimzewzględu
napodstawowyudziałtworzywaroślinnego.Substancjęzabytkowąmożnapodzielić
najednostkowąistrukturalną(ryc.1.4).
Substancjazabytkowajednostkowaodnosisiędoposzczególnychroślinidrzew.
Zewzględunato,żetrwałośćposzczególnychdrzewjestograniczonacechąichdługo-
wieczności,właściwądladanegogatunku,stanowionatakżeotrwałościjednostkowej,
dlategowartośćsubstancjizabytkowejjednostkowejmawymiarjednopokoleniowy.
Substancjazabytkowajednostkowawystępujewdwojakiejpostaci:
–jakopierwotna–dotyczynajstarszychskładników,pochodzącychzpierwszego
cyklukształtowaniaogrodu;określastartowąpostaćogrodu,ustępującstop-
niowomiejscanastępnympokoleniomdrzewjednostkowych;imwiększesą
ubytkisubstancjizabytkowejpierwotnej,tymogródjeststarszyijednocześnie
bardziejzróżnicowanywiekowo;
22
