Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
76
Terminologia
definicjachnaukowych(kultura,język,religia,kultywowanietożsamości)wprowa-
dzanododatkoweelementydookreślające,jaknp.świadomośćetniczno-kulturowa,
interesywspólnot,czaszamieszkiwania,stopieńidentyfikacjizpaństwem(teryto-
rium)zamieszkiwanialubenumeratywnewyliczeniemniejszościobjętychochroną.
Wprawiewewnętrznymprzydefiniowaniupodmiotuochronywyraźniewskazywa-
nonakryteriumobywatelstwajakopodstawęuznaniazobowiązańpaństwa,także
wprzypadkuprzyjmowaniazobowiązańmiędzynarodowych.Wdwóchustawach
(na
BiałorusiiwMołdawii)jakopodmiotochronyokreślononiemniejszości,lecz
osobynależącedomniejszości(podobniejakczynisiętowdokumentachNZiWNP).
Podkreślićnależy,żeniezależnieodstosowanejnazwy:„mniejszościnarodowe”(lub
inne),względnie„osobynależącedomniejszości”mamydoczynieniazdziałaniami
narzeczochronyindywidualnychprawosóbfizycznych,aniegrupowychprawmniej-
szości.Stądteżstosowanienazwy„mniejszość”nierodziżadnychprawgrupowych.
Prawatemogąbyćrea
lizowaneindywidualnielubwespółzinnymiczłonkamidanej
mniejszości(zbiorowo).Wtejsytuacjizprzepisówomówionychustawwynikało
jednoznacznie,żeniedająonepodstawdogrupowejochronypraw,aodnosząsię
doprawindywidualnych.
1.5.
Klasyfikacja
Klasyfikacjęmniejszościprzeprowadzićmożnaprzyużyciuwielukryteriów.Prze-
prowadzanieklasyfikacji(kategoryzacji)mniejszościniemożebyćjednocześnie
traktowanejakopodziałna„lepsze”i„gorsze”mniejszości.Ichcelemjestnatomiast
wskazanieodmiennejgenezylubstatusuposzczególnychgrupczyteżpierwszeństwa
cechdecydującychowykształceniusięmniejszości–nacowskazywałwswojej
definicjiP
.Pernthaler.
Jednymznichstajesiękryteriumwyboruczyraczejdobrowolnościprzynależ-
nościdodanejgrupy.Stosująctokryterium,można,zaKrzysztofemKwaśniewskim,
wyróżnićnastępującetypymniejszości(wedługrelacji:dobrowolność–przymus):
–
mniejszościwyróżnianezewzględunapoglądyichczłonkówwzwiązku
zrozumieniemcelówdążeńdanejcałościspołecznej(uczestnictwemwżyciu
społecznym),zwłaszczawdziedziniepolitycznejlubgospodarczej–przyna-
leżnośćdotakiejmniejszościjestcałkowiciedobrowolnaizależyodswobod-
nejdecyzjikażdegozczłonkówdanejgrupy(np.przynależnośćdoorganizacji
politycznychlubspołecznych);
–mniejszościwyróżnionezewzględunapoglądylubcałeideologieodziedzi-
czonepoprzodkach,alewymagającezaakceptowaniatakżeprzezsamych
członkówtejmniejszości(np.mniejszościreligijne,doktórychprzynależność
jestjużzazwyczajmniejdobrowolnaiwynikazwychowaniawokreślonym
kręgukultowym–mimomożliwościzmianyreligiiniejesttozjawiskopo-
wszechne);
