Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
2.Zasadakonieczności(niezbędności),któranakazujewybórśrodków
najmniejuciążliwychdlajednostkispośródśrodkówskutecznychdo
osiągnięciacelu(koniecznejestrozważenieśrodkówalternatywnych).
Wymagaona,abynaruszeniewolnościlubprawaniebyłowiększeniż
jesttokoniecznedoosiągnięciazamierzonegocelu.Wskazujeonatak-
żenasubsydiarność,polegającąnawykazaniu,żeingerencjajestjedy-
nymsposobemrozwiązaniakolizjiwartości;
3.Zasadaproporcjonalnościwścisłymtegosłowaznaczeniu(sensu
stricto),zgodnie,zktórąnaruszeniewolnościlubprawniemożebyć
nadmiernewstosunkudouzyskiwanejkorzyści,efektudanejregula-
cji.Chodzizatemoto,abystopieńuciążliwościingerencjiwwolności
iprawajednostkipozostawałwodpowiedniejproporcjidocelu,które-
goochronauzasadniaichograniczenie19.
Graniceograniczeństatuowanychnormąart.31ust.3Konstytucjioraz
orzecznictwemTrybunałuKonstytucyjnegowyznaczająwarunki,którychkonieczne
jestkumulatywnespełnienie:
a)koniecznościpodejmowaniastosownychdziałańwpaństwiedemokra-
tycznym,
b)ochronyconajmniejjednejzsześciuwartościwyliczonychwart.31ust.3,
c)koniecznośćustanawianiaograniczeńwyłączniewustawie(forma
ustawowajakozasadawyłącznościaniezupełności)20,
d)zakaznaruszaniaistotydanegoprawalubwolności,
e)orazproporcjonalnościsensustricto21.
Zasadaproporcjonalnościsensulargowymagawięc,abynaruszeniewol-
nościlubprawabyłodokonywanetylkoprzypomocyśrodkówpozwalającychnaosią-
gnięciezakładanegocelu.Cowięcej,koniecznejestwykazanie,żenaruszeniejestnie-
19
nProporcjatakazostajezachowanatylkowtedy,gdypodjęciaingerencjidotykającejwartościznajdu-
jącychsięupodstawdanegoprawaczłowiekawymagarealizacjainnejwartościchronionejkonstytucyj-
nie.Zasadęproporcjonalnościwścisłymtegosłowaznaczeniumożnazatemwyrazićinaczejjakowymóg
zachowaniaodpowiedniejproporcjimiędzydobrami,którychdanaingerencjadotyka,adobrami,któreta
ingerencjachroni”.K.Wojtyczek,Zasadaproporcjonalnościjakogranica…,s.40.
20
nWymógustawowejformyograniczeniawolnościipraw-któryoznaczaniedopuszczalnośćwpro-
wadzaniareglamentacjiaktemniższegorzęduniżustawa-jestwpełnizrozumiałyizasadny.Oznaczanie
tylkokoniecznośćprzestrzeganiaokreślonychprocedur,alewiążesięzwłączeniemparlamentudoproce-
sukształtowaniaprawnejsytuacjijednostki.Zapewniajawnośćtegopostępowaniaiprzejrzystośćzasad”.
P.Wiliński,Proceskarny…,s.273.
21
K.Wojtyczek,Graniceingerencjiustawodawczej…,s.78;L.Garlicki,Polskieprawokonstytucyjne…,
s.101-102;tenże,Komentarzdoart.31,w:Konstytucja…,s.14.
17
