Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Ochronapowietrzaatmosferycznego
O
O+
O2
1o
1
O3
2
NO
2
+
O
2
+
RCH
-
3
1o
1
RCHO
-
+
2
NO
2
+
HO
2
(1.2)
(1.3)
Wartymodnotowaniajestfakt,żepowstającywwynikusmoguozonodpowiada
zaogromnestratywuprawachwinogronipomarańczynaterenieKalifornii.Dziś
smogiemfotochemicznymzagrożonychjestwiększośćwielkichaglomeracjimiej-
skich,szczególniewkrajachszybkorozwijającychsię-np.Pekin,Szanghaj,Delhi,
MexicoCity,SantiagodeChile,gdziewsposóblawinowyrośnieliczbapojazdów,
awokresieletnimtemperaturyczęstoprzekraczają300C,przyjednocześnieczęstym
występowaniuinwersjitemperaturyisłabychwiatrów[Wielgosiński,Zarzycki2018].
Wostatnichlatachprasa,radioitelewizjaprzynoszącorazczęściejinformacje
ofatalnymstaniejakościpowietrzawpolskichmiastach.WedługraportuEuropej-
skiejAgencjiOchronyŚrodowiskana27najbardziejzanieczyszczonycheuropejskich
miastznalazłosię21polskich.Wynikatoznagminnegoprzekraczaniadopuszczal-
nychstężeńwpowietrzuatmosferycznymdlapyłuzawieszonegoPM10,PM2,5oraz
benzo(a)pirenu.Określenie„polskismog”jestneologizmem,gdyżdotychczastakie
pojęcieniebyłoużywane.Powstałoono,abyodróżnićpojawiającesięcorazczęściej
wpolskichmiastachzjawiskaodznanychzliteraturyiwielokrotnieopisywanych:
smogukwaśnego(londyńskiego)ismogufotochemicznego(kalifornijskiego).
„Polskismog”różnisięodtychdwóchprzedewszystkimskładem-składająsię
naniegogłówniecząstkipyłu-zarównoPM10,jakiPM2,5,atakżePM1,sadzy
orazlicznychwielopierścieniowychwęglowodorówaromatycznych,wtymbenzo(a)-
pirenu.Możnawięcużyćtakżeinnegookreślenia„smogpyłowy”.tozanieczysz-
czeniatypowedlaprocesuspalaniapaliwstałychwpiecachoniskiejsprawności
przybrakusystemówoczyszczaniaspalin-czylimówiącprościej:piecachdomo-
wych.Używającszerszegookreślenia,podstawowąprzyczynązłejjakościpowie-
trzawpolskichmiastachjest„niskaemisja”-czyliemisjazdomowychsystemów
grzewczychopalanychpaliwamistałymiorazruchsamochodowy,wszczególności
wyeksploatowanychpojazdówbezkatalizatorów.Jeżelidodamydotegostosunkowo
częstowystępującewPolscewokresiezimowymzjawiskainwersyjne(np.pookresie
mrozówicyrkulacjiwschodniejnapływzzachoducieplejszychmaspolarno-mor-
skichczyokresypogodywyżowejowysokimciśnieniu,brakuzachmurzeniaisłabym
wietrze),okazujesię,żenawieluobszarachkrajutworząsiędoskonałewarunkido
powstawaniasmogu-przedewszystkimpyłowego,aletakżeczasamikwaśnegotypu
londyńskiego.
Charakterystycznącechą„polskiegosmogu”jestjegopowstawanieprzypogodzie
wyżowejiujemnychtemperaturachpowietrza.Wokresiezimowymwiążesiętoczęsto
zpogodąbezchmurną,czegoefektemznacznenocnespadkitemperaturyipowsta-
wanieinwersji.Ponadtoprzyniskichtemperaturachrośniezapotrzebowanienaciepło,
dlategowtymokresiezwiększasięemisjazanieczyszczeńzindywidualnychsystemów
grzewczych.Skutkiemtegojestkoncentracjapyłówwprzyziemnejczęściatmosfery
wielokrotnieprzekraczającejdopuszczalnepoziomy-czylismogpyłowy.Ciekawostką