Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Transportzanieczyszczeńwatmosferze
27
linwnajwiększychźródłachemisjiSO
2iNO
x.Naefektytychdziałańtrzebabyło
poczekaćdokońcalat90.Wrezultacieudałosięosiągnąćznaczącypostępwredukcji
emisjitychzanieczyszczeń.Obecniewydajesię,żeproblem„kwaśnychdeszczy”
izanieczyszczeniapowietrzawrejonie„czarnegotrójkąta”udałosięrozwiązać.Rze-
czywiścienatymobszarzenieodnotowujesięobecnieprzekroczeńdopuszczalnych
stężeńSO
2iNO
x,akwasowośćopadówatmosferycznychjestjużdziśwnormie[Bri-
ght1995,Brimblecombeiin.2007].
OgólnieproblemkwaśnychdeszczywEuropieudałosięrozwiązaćwlatach90.
XXw.dziękicorazostrzejszymnormomemisjizanieczyszczeń.Dziś,wdrugiejdeka-
dzieXXIw.,wydajesię,żeproblemkwaśnychdeszczywEuropie,wszczególności
wkrajachUE,praktycznienieistnieje.
1.2.3.EFEKTCIEPLARNIANY
KlimatnaZiemiodprehistorycznychczasówulegałzmianom,byłyokresycieplejsze
izimniejsze.Analizaklimatuostatnichkilkunastutysięcylat,czylipoustąpieniuostat-
niegozlodowaceniaumiarkowanejstrefyklimatycznejEuropy,kiedytowiększość
obszaruEuropyPółnocnejbyłapokrytalądolodem,któregogrubośćprzekraczałatrzy
kilometry,wykazałastosunkowoniewielkiefluktuacjetemperatury.Towynikustabi-
lizowaniaskładuchemicznegoatmosferyziemskiejorazzjawiskazwanego„efektem
cieplarnianym”.
Wtymrozdzialeprzez„efektcieplarniany”(inaczej:„szklarniowy”)rozumie
sięwzględnieszybkiwzrostśredniejtemperaturyprzypowierzchniZiemi,spowo-
dowanyobecnościągazówpochłaniającychpromieniowaniepodczerwone(zwanych
„gazamiszklarniowymi”lub„cieplarnianymi”).Zjawiskoefektucieplarnianego
wiążesiębezpośredniozezwrotnympromieniowaniemdługofalowym,któredociera
dopowierzchniZiemi.Jestonowynikiemwcześniejszejabsorpcjipromieniowania
przezgazycieplarnianezawartewatmosferze.Efekttenjestwgłównejmierzeefek-
temnaturalnym,któryistniejenaZiemiodmomentupojawieniasięwatmosferze
parywodnej,ditlenkuwęgla,metanuorazpozostałychgazówcieplarnianych.Gazy
tewrazztlenemiazotematmosferycznympraktyczniecałkowicieprzepuszczalne
dlawidocznejczęścipromieniowaniasłonecznego,pochłaniająjednakwtórnepromie-
niowaniecieplneZiemiowiększychdługościachfali(promieniowaniepodczerwone).
Pochłanianietonastępujewniskichwarstwachatmosfery,prowadzącdowzrostujej
temperatury.
Należypamiętać,żebezefektucieplarnianegonierozwinęłobysiężycienaZiemi
wtakiejformie,wjakiejjedziśznamy,gdyżtemperaturabyłabydużoniższaniżta,
obecnie.Obliczono,żeśredniatemperaturapowierzchniZiemizamiastok.+150C,
którąrejestrujemyśrednioodponadtysiącalat,bezefektucieplarnianegomieściłaby
sięwgranicach-210C÷-180C.BezefektucieplarnianegoZiemiabyłabynajprawdo-
podobniejzimnąniezamieszkałąplanetą.
JednakżewXXw.,wszczególnościwjegodrugiejpołowie,wyraźniezazna-
czyłsięwzrostowytrendtemperaturynacałymświecie.Stosunkowoszybkoidosyć