Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Ochronapowietrzaatmosferycznego
powszechnieuznano,żezatozjawiskoodpowiedzialnyjestefektcieplarnianywywo-
łanyrosnącązrokunarokemisjąditlenkuwęglapochodzącegoprzedewszystkim
zenergetycznegospalaniapaliwkopalnych.Rzeczywiściejegostężeniewatmosferze
systematycznierośnie,aleczyogromna,antropogenicznaemisjaCO
2rzeczywiście
wpływanapodwyższenieśredniejtemperaturyZiemi,jestsprawądyskusjinaukowej.
Hipoteza,żedziałalnośćczłowiekamożewpływaćnaklimat,niejestnowa
izostałasformułowanajużw1827r.przezJeanaBaptiste’aJosephaFouriera.Skutki
środowiskowe,ekonomiczneispołecznewzrastającejemisjiCO
2zespalaniapaliw
kopalnychopisałw1896r.szwedzkichemikSvanteAugustArrhenius,wskazując,że
przyjaznedlażyciatemperaturynanaszejplanecienajprawdopodobniejwynikiem
obecnościCO
2.Gdybynietengaz,klimatnaZiemibyłbyznaczniesurowszy.Jedno-
cześnieArrheniuszwróciłuwagęnakorzystneoddziaływanieCO
2narozwójrolnictwa
wwalcezgłodem.Badacztenprzeprowadziłteżpierwszeobliczenia,wykazując,że
podwojeniekoncentracjiCO
2wtroposferzemożespowodowaćglobalnywzrosttem-
peraturypowierzchniZiemio5-60C,comimoupływuczasunieodbiegaspecjalnieod
aktualnychmaksymalnychwynikówrozwiązańmodelimatematycznych.Obliczenia
teopartebyłynapomiarachabsorpcyjnościCO
2dlapromieniowaniapodczerwonego
światłazKsiężyca,wykonanychprzezamerykańskiegoastronomaSamuelaPierponta
Langleyaw1878r.
Niecowcześniej,w1863r.,JohnTyndall,prowadzącbadaniazdolnościabsorpcyj-
nychparywodnejiditlenkuwęglawzakresiepromieniowaniacieplnego,sformułował
hipotezę,żeznanezhistoriiokresyglobalnegooziębieniabyływynikiemzmniejszania
siękoncentracjiCO
2watmosferze,cojednakniezostałoostateczniepotwierdzone.
W1938r.GuyStewartCallenderrozszerzyłrozważaniaArrheniusanainnegazycie-
plarniane.Stwierdził,żeichemisjamusidoprowadzićwkonsekwencjidoistotnych
zmianklimatycznych.Przeprowadziłanalizędostępnychwynikówpomiarówzmian
temperaturyatmosfery,potwierdzającpoprawnośćprzewidywańArrheniusa.Był,
podobniejakArrhenius,zwolennikiempoglądu,żewzrosttemperaturypowierzchni
Ziemibędziepozytywnieoddziaływałnarolnictwo,doprowadzającdowzrostuplo-
nóworazzwiększaniapowierzchnipóluprawnych.
W1949r.Callendarjakopierwszysformułowałtezęomożliwościocieplenia
atmosferyZiemiwwynikuwzrostukoncentracjiCO
2spowodowanejspalaniempaliw
kopalnych.Obawyte,dotyczącenegatywnychskutkówwzrostukoncentracjiCO
2
watmosferze,wywołanegodziałalnościączłowieka,potwierdziliw1957r.Roger
R.D.RevelleorazHansE.Suess.Wtymsamymrokurozpoczętowobserwatorium
astronomicznymwMaunaLoanaHawajachciągłepomiarystężeniaCO
2wpowietrzu
atmosferycznym,wykazującjejmonotonicznywzrostzczasem.Niepotwierdzająjed-
naktegowynikipomiarównainnychszerokościachgeograficznych.Mimotodopro-
wadziłotodosformułowaniateoriioujemnymwpływienaklimatrosnącegospalania
paliwnaturalnych[Archer2010].
Istotnymefektemdyskusjioznaczeniuiskutkachefektucieplarnianego,wzroście
globalnejtemperatury,wzrościestężeniaCO
2watmosferzeiglobalnymociepleniu
klimatubyłozorganizowanieświatowegoszczytuklimatycznegowRiodeJaneiro