Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Transportzanieczyszczeńwatmosferze
29
w1992r.orazkonferencjiklimatycznejwKyotow1997r.SzczytZiemizgroma-
dziłponad25tys.uczestników,główniezwolennikówpogląduglobalnegoocieplenia
wywołanegoprzeznadmiernąemisjęCO
2,oraznajwyższychrangąpolitykówzponad
160krajów.Uznanowtedy,żezjawiskoglobalnegoociepleniajestefektemdziałal-
nościczłowieka,cozostałoudowodnionenaukowo.Zaapelowanowięcdorządów
krajówuprzemysłowionychoograniczenieemisjiCO
2iinnychgazówcieplarnianych
doatmosferywmożliwienajkrótszymczasieiwmożliwiedużymzakresie.
Jakojedenznajważniejszychargumentówpodano,żecałkowitywzrostśredniej
temperaturyZiemiodwielolecia1850-1900dowielolecia2003-2013,obliczonyna
podstawienajdłuższegodostępnegozbiorudanych(obserwatoriumMaunaLoana
Hawajach),wynosiok.0,780C(0,72-0,850C),zaśodpoczątkuXVIIw.zaobserwo-
wanonieustannywzroststężeniaCO
2zpoziomuok.278p.p.m.doponad380p.p.m.
WedługnajnowszychdanychdziśstężenieCO
2watmosferzeprzekraczajuż400p.p.m.
Watmosferzeziemskiejwystępujepięćzwiązkówigrupzwiązkówchemicznych
odpowiedzialnychzazjawiskoefektucieplarnianego.Nazywamyje„gazamicieplar-
nianymi”lub„gazamiszklarniowymi”.Zaliczamydonich:
●ditlenekwęgla-CO
●metan-CH
4;
2;
●chlorofluorowęglowodory-freony-CFCs(chlorofluorocarbons);
●ozon-O
●podtlenekazotu-N
3;
2O.
Listętęuzupełniaparawodna.Wpływposzczególnychww.gazównaefektcie-
plarnianyjestbardzoróżny.Oceniasię,żezdecydowanienajwiększywpływmapara
wodna.Jejudziałjestszacowanyna33-60%(różnicewynikajązróżnychzałożeń
imetodykliczeniaprzyjętychprzezzespołybadaczy),apouwzględnieniuchmur
nawet54-85%.DrugiemiejscezajmujeCO
2(9-26%),atrzecie-metan(4-18%).
Wpływpozostałychgazów:ozonu,podtlenkuazotuiCFC,nieprzekracza3-7%,przy
czymnajwiększyudziałznichnaefektcieplarnianymaozon,anajmniejszy-pod-
tlenekazotu.Szacujesięrównież,żeemisjaantropogenicznaCO
2stanowijedynieok.
2-6%emisjinaturalnej.Dlacelówporównawczychprzyjętopotencjałcieplarniany
CO
2jakojednostkowy,odnoszącdoniegoinnegazycieplarniane.
Samefektcieplarnianyjestnaturalnymzjawiskiemcharakterystycznymdlaatmos-
feryziemskiej,bezktóregożycienanaszejplaneciebyłobypraktycznieniemożliwe.
Jesttozjawiskofizyczneijegowystępowanieogólnieniewzbudzawątpliwości.Czy
jednakobserwowanezmianyklimatyczne(ocieplaniesięklimatu)sąwynikiemrosną-
cejantropogenicznejemisjiCO
2,czyjesttonormalnyefektzmianklimatycznych
występującychcyklicznienanaszejplanecie,czyteżmająinneźródło,trudnojest
jednoznacznierozstrzygnąć.Społecznośćnaukowcówjestbardzopodzielonawobec
wyjaśnieniaefektucieprlarnianego,gdyżwieleczynnikównaturalnychmożewpływać
nazmianyklimatu.Zanajważniejszeuważasię[Wielgosiński,Zarzycki2018]:
1)11-letniokreszmianzwiązanyzaktywnościąSłońca(plamysłoneczne);
2)60-70-letniokreszwiązanyzprędkościąruchuwirowegoZiemi(oddziaływanie
nacyrkulacjęatmosferyczną);
