Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Procesyjednostkowekształtująceskładwódpodziemnych
17
Na
2
Al
2
Si
6
O
16
+2CO
2
+2H
2
Oo2Na
+
+2HCO
1
3
+H
2
Al
2
Si
2
O
8
+4SiO
2
,(2.7)
Na
2
Al
2
Si
6
O
16
+5H
2
Oo2NaHSiO
3
+2H
2
SiO
3
+Al
2
O
3
·2SiO
2
·2H
2
O.
(2.8)
Wrazzwydajnościąługowaniaskałzwiększasiępoziommineralizacjiwód.
Zregułyzasoleniewódkrążącychwskałachkrystalicznychjestmniejszeniżwód
wskałachosadowych.Ponadto,wpierwszymprzypadkuwodycharakteryzująsię
mniejsząwartościąpHorazznacznąilościąkrzemionki.Skałyosadowezawierają
wagowook.5,8%rozpuszczalnychsoliwtworzącychjeminerałach.Wapienie,
dolomity(CaCO
3
,CaCO
3
·MgCO
3
),gipsy(CaSO
4
·2H
2
O)orazNaClstanowiągłówne
źródłojonówprzechodzącychdowódnaturalnychzarównowskutekbezpośredniego
rozpuszczaniatychminerałówpodwpływemCO
2
obecnegowwodzie,jakiwymiany
jonowej.Czynnikamidecydującymiorodzajuiilościsubstancjiznajdującychsię
wwodachpodziemnychsągazywystępującewwodzie,wartośćpHiEhwody,
temperatura,ciśnienie,warunkikrążeniawódwskałachorazinneelementyśrodowiska
hydrogeochemicznego.Wostatecznejoceniewynoszeniapierwiastkównależyuwzględ-
nićformęichwystępowaniaorazpodatnośćdosorpcji,atakżeilościwykorzystywane
przezroślinywstrefieglebowej.Dlaprzykładu,azotwystępującyjakoNH
+
4
łatwo
ulegasorpcjiijestzatrzymywanyprzezminerałyilaste,awystępującyjakoNO
1
3
jestintensywniewymywanyiwynoszonyzwodamipodziemnymi.Dotejgrupy,
opróczjonówazotanowych,należąjonychlorkowe,bromkoweisiarczanowe.Średnią
podatnośćnawymywanieiwynoszeniewykazująnp.jonywapnia,sodu,magnezu,
strontu,fluoru,atrudnowynoszone(opróczNH
+
4
)sąkrzemionka(trudnorozpu-
szczalna),jonypotasuifosforanowe(bardzointensywniepobieraneprzezroślinność)
orazjonymetaliciężkich[22].
Opróczługowaniaminerałów(wsystemachkrążeniawódpodziemnych)mogą
przebiegaćprocesywytrącaniaminerałówzwódpodziemnych.Możetozachodzić
podczaswyraźnejzmianywarunkówpanującychwukładzie,prowadzącejdoprze-
kroczeniailoczynurozpuszczalnościiostateczniedowytrącaniazwiązkówtrudno
rozpuszczalnych.Najpowszechniejwytrącająsięzwódwęglanywapnia,magnezu
iżelaza,siarczanyikrzemionka,awklimaciegorącymipółsuchymwstrefiewzniosu
kapilarnegomogąrównieżkrystalizowaćsolechlorkowe.
Procesywytrącaniawystępująpodczasmieszaniasięwódzawierającychdużeilości
jonównantagonistycznych”.Dlaprzykładuwytrącaniegipsunastąpiprzydopływiedo
wódpodziemnychzawierającychjonyNa
+
iSO
21
4
wódbogatychwjonyCa
2+
iCl
1
.
Procesprzebiegazgodniezreakcją:
Ca
2+
+2Cl
1
+2Na
+
+SO
21
4
+2H
2
Oo.CaSO
4
·2H
2
O+2Na
+
+2Cl
1
.(2.9)
Cementacjaskałwytrąconymizwiązkamimożebyćrównieżwynikiemintensywnego
parowaniawódgruntowych(wklimaciegorącym)wstrefieichwzniosukapilarnego.
Nachemizmwódpodziemnychmająwpływsorpcja(naminerałachicząstkach
koloidalnych),desorpcjaorazwymianajonowa.
Intensywnośćpowyższychprocesówjednostkowychzależyodwłaściwościsorben-
tów:stopniarozdrobnienia,składumineralnegofrakcjiiłowej,wielkościładunków
elektrycznychnapowierzchnicząstekmineralnych,zawartościsubstancjiorganicznych
