Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.3.Składchemiczny
65
sztucznymiinaturalnymi,doprowadzaniadowódściekóworazzopadamiat-
mosferycznymi.WwodachnaturalnychfosfornajczęściejwystępujejakoP
5+
,
główniewpostaciortofosforanów.WzakresiepHspotykanymnajczęściejwwodach
naturalnychdominująHPO
21
4
orazH
2
PO
1
4
.Obecnemogąbyćrównieżpoli-
imetafosforanyorazorganicznepołączeniafosforu.Ponieważjonyfosforanowe
tworzątrudnorozpuszczalnepołączeniazjonamiwapnia,żelazaiglinu,znaczne
ichilościsąwytrącanezwody,anastępnieakumulowanewosadziedennym.
Oprócznieorganicznychzwiązkówfosforuwosadziedennymzagęszczanesą
równieżjegoorganiczneformy.Wukładzie:woda+osaddennymożliwa
jestwymianafosforu,ajejintensywnośćzależygłównieodwarunkówśrodo-
wiskowych.
Obecnewśrodowiskuwodnymjonyfosforanoweorazrozpuszczalneorganiczne
związkifosforusąwykorzystywaneprzezglony.Podwyższone(powyżejwartości
progowejirównej0,01gP/m
3
)stężeniefosforuprzyjednoczesnymwystępowaniu
jonówazotanowychidwutlenkuwęglapowodujemasowyrozwójfitoplanktonu,tzw.
zakwity,którewwodachstojącychwystępujązwiększąintensywnościąniżwpłyną-
cych.Niemniejjednakzakwitówniemożnawyeliminowaćwprzypadkueutroficznych
lubpolitroficznychwódpłynących.Wodyeutroficzneipolitroficznetotakie,które
zawierajądużeilościzwiązkówpokarmowych(biogennych).Natomiastwodyzawiera-
jącemniejszeilościnutrientówsąnazywaneoligotroficznymiimezotroficznymi.
Zakwitysąszkodliwe,gdyżpowodujązanieczyszczeniewodyiutrudniająjej
oczyszczanie.Glonysączęstopowodemnieprzyjemnegosmakuizapachuoraz
obecnościwwodzieichmetabolitów,zktórychczęśćjesttoksyczna.Ponadtostwarzają
problemytechniczne(zmniejszenieskutecznościsedymentacjizawiesinpokoagulacyj-
nych,większezapotrzebowanienareagentychemiczne,skracaniecyklufiltracji,
zatykanierurociągówiarmatury,koniecznośćstosowaniamikrositlubinnych
sposobówichusuwania).Znanesąprzypadkirezygnacjizujmowaniawodyzjezior
izbiorników,wktórychwystępowałynadmiernezakwity.Istniejemetodazapobiegania
zakwitomstosowanabezpośredniowzbiornikachwódnaturalnych.Polegaonana
zastosowaniusztucznejcyrkulacjiwodywzbiorniku,wwynikuktórejnierozwijająsię
najbardziejkłopotliwesinice.Natomiastnieznaczniezwiększonamętnośćwody,
będącawynikiemuruchomieniaosadówdennych,zmniejszapenetracjępromieni
słonecznychwarunkującychrozwójfitoplanktonu.Uzyskujesięrównieżwyrównanie
stopnianatlenieniaoraztemperaturywodywcałejmasie,cojestszczególnieważne
wgłębokichzbiornikach.Dawniejstosowanomiedziowaniewodyorazograniczenie
penetracjipromieniowaniasłonecznegoprzezdodawaniepylistegowęglaaktywnego.
Metodyteniesąobecniestosowane.
Związkifosforusąnajczęściejczynnikiemograniczającymzakwityfitoplanktonu,
gdyżglony(oprócznp.sinic)wprocesiefotosyntezyzużywająznaczniewięcejfosforu
niżazotu,astężeniawęglanieorganicznegowwodachpowierzchniowychsązwykle
wystarczające.Związkifosforusąstałymskładnikiemwódpowierzchniowych,leczich
stężeniazależąodpoziomuzanieczyszczeniawódisązmiennewciąguroku–wokresach
dużejaktywnościbiologicznej(miesiąceletnie)sąznaczniemniejszeniżwpozostałych
porachroku.Stężeniefosforanówwwodachniezanieczyszczonychjestzwyklemniejsze