Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ODDŹWIĘKUDOSŁOWAIJESZCZEDALEJ…
25
mowyzadaćkilkanhumanistycznych”pytań,zktórychkilkafundamentalnych
przytoczęponiżej.Otoone.
Gadamysobie,gadamy,aleskądwiemy,ocowłaściwienamchodziinajakiej
podstawiematowiedziećmaszyna?
Pierwszymkrokiemnadrodzewiodącejdoopracowaniasystemupółautoma-
tycznegokwalifikowanialeksemówróżnychsystemówjęzykowychjestwypraco-
waniemetodyekstrakcjiintelektualnegokoduzawartegowdźwiękachmowy,który
jestjedynymnośnikieminformacjionieabstrakcyjnejtreści,jakąwswejparlacji
zawarłnadawcawypowiedzi,kierującjądoodbiorcy.Niejesttowbrewpozorom
krokłatwy.
Dźwiękidowolnejmowyetnicznej,jaktopowszechniewiadomo,wykazu-
jąwyraźneprzejawynadmiarowości[Jassem1993;Z.Wojan,W.Lis,K.Wojan
2003in.].Mieszcząwsobiebogactwoinformacjioakustycznych,identyfikujących
(osobniczych)parametrachmówcy,ojegopłci,wieku(częstotliwośćtonukrtanio-
wego,cechyjegomodulacji),takżeowalorachjegoosobowości(sposóbartykulacji,
intonacja),aponadtostaniezdrowia,chwilowymstanieemocjonalnym,kon-
dycjiitp.[Basztura1988;Z.Wojan,W.Lis,K.Wojan2003in.].Wszyscytowiemy,
alenietakpowszechnajestświadomośćprzemożnościskładnikówsygnałumowy,
którewprzekaziezamierzonejprzezmówcętreściwogóleniepartycypują.Gdzieś
wbezmiarzeparametrówidanychakustycznychtkwiukrytydlanaszejświadomo-
ści,atakinteresującynasiniezbędniejawnyzuwaginapotrzebyanalizynaukowej
kodjęzykamówionego.Paradoksalnie,nawetmałedzieckobezproblemurozpozna-
jenpogłosie”zarównoto,ktodoniegomówi,jakteżto,cochcemuprzekazać,ale
anitodziecko,animy(takdokońca)niewiemy,jaknaszmózgdokonujeskutecz-
nejdeszyfryzacjitreściintelektualnejzpełnegosygnałuakustycznego.Wieloletnie,
permanentnećwiczenieuczynaszemózginatychmiastowego,intuicyjnegoizwykle
poprawnegodeszyfrowaniaskładowychsygnałumowydotegostopnia,żeczęsto
słuchającwypowiedziformułowanychwnieznanymnamjęzykuzeznacznymstop-
niempoprawności(jakmożnamniemać)potrafimywyróżnićznnadmiarowości”
właściwykodprzekazuinawetdośćściślesamemugoodtworzyć(chociażbezzro-
zumienia),dodającwłasnąnadmiarowość.
Poprawnośćtakicheksperymentówzależyoczywiścieodstopniapodobieństwa
artykulacyjnegogenerowaniaakustycznegomowyobydwujęzyków.Zdoświadcze-
niawiemy,żemózgpotrafibezproblemurozszyfrowywaćtreśćprzekazu(wzna-
nychmujęzykach)ipozornietakaoperacjamożewydawaćsięłatwa.Todużybłąd.
Wkażdymmomencie(punkcieczasowym)sygnałumowyskupionawnimrepre-
zentacjaakustycznajakonierozdzielnąjednośćzawierawsobiezarównofragmenty
wplecionegowparlacjękoduinformacyjnego(intelektualnyzamysłmówcy),jak
ifragmentywplecionegowtęparlacjęindywidualnegośladuakustycznegoparlatora,
przyczymtenostatniwyraźniedominujeenergetycznie.Sytuacjętuopisanąmożna
porównaćdostrukturykilimu:kodinformacyjnytoniejednolitywątek,właściwości
