Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Tradycjaholenderska
kershoekadogronatychautorytetów,którezapowiadałyzupełnienową
epokę,tj.wczesnypozytywizmprawniczy102.Choćkwalifikacjatabudziła
wdoktryniekontrowersje103,pozostajefaktem,żeprzyjęciezapunktwyj-
ściazałożeńściśleutlitarnych,jakrównieżwyraźnaniewiarawprawo
naturywkształcie,wjakimoferowałmusystemgrocjański,implikowały
zmianęwzakresiestosowanejmetodologii.Niewchodzącwszczegóły,
Bijnkershoekodszedłodmodeluspekulatywnego,akademickiego,bazu-
jącegobardziejnadedukcji,niżindukcji,conajwyżejwspartejprzykła-
damizokresuantycznego,naktórymopierałosięDeiurebelliacpacis.
Zamiasttegopróbowałonoprzećswojewnioskinaindukcji,opierającej
sięnaprzykładachzaczerpniętychzpraktykilegislacyjnejisądowej(za-
równoniderlandzkiej,jakizagranicznej)XVIIw.Trzebaprzyznać,że
zabiegtenpowiódłsięautorowiDeforolegatorumconajwyżejczęściowo,
choćbezwątpieniapomysłwyciąganiawnioskówzanalizyjudykaturybył
-jaknaówczesneczasy-niezwyklenowatorski.Sięgnięciedorzeczywi-
stej,aniepostulowanej(jakuGrocjusza),działalnościorganówpaństwa
mogłoprzynieśćkluczowąinformacjęotym,copowinienzrobićsąd,
abynieuchybićpodstawowymobowiązkomwymiarusprawiedliwości,
ajednocześnienienarazićnaszwankżywotnychinteresówpaństwa
iniespotkaćsięzzarzutemzłamaniazobowiązańmiędzynarodowych.
Kłopotpolegałjednaknatym,żewbardzowieluprzypadkachpraktyka
sądowaalbonieistniaławcale,albopozostawaławysoceniekoherentna:
wkonsekwencji,napodstawietakniejednoznacznegomateriału,Prezes
WysokiejRadynajzwyczajniejnieodważyłsięwyciągaćjakichkolwiek
(aprzynajmniejzbytdalekoidących)wniosków.Wrezultacie,wobliczu
zaistniałychtrudności,autorDeforolegatorum,będącponiekądwsy-
tuacjibezwyjścia,wielokrotniesięgałpojedynąmożliwąmetodę,tj.po
102Por.Charles(Carlos)Calvo,LeDroitInternational.TéoriqueetPratique,t.I,wyd.5,Paris
1896,s.147;zinnychautorówpor.np.J.Delpech,Bijnkershoek…,s.388-389;E.Gmür,Ge-
richtsbarkeitüberfremdeStaaten…,s.42;J.-M.Arbour,G.Parent,DroitInternationalPublic,
wyd.5,YvonBlais,UneSociétéTomson,2006,Covansville(Québec,Canada),s.18;L.S.Frey,
M.L.Frey,TeHistory…,s.277.
103Por.WolfgangGreweiMichelByers,którzywskazują,żewbrakudziełocharakterzesys-
temowympojęcienpozytywista”wodniesieniudoBijnkershoekamusipojawićsięwcudzy-
słowie.W.G.Grewe,M.Byers,Teepochs…,s.357.ZkoleiK.Akashipodnosi,żepojęcieius
gentium,wwersjizaproponowanejwDeforolegatorum,niedokońcapokrywałosięzpoglą-
damiBijnkershoekawyrażonymiwQuestionesiurispublici(K.Akashi,CorneliusvanBynker-
shoek…,s.31-34).
68