Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odkuchni.
Żydowskakultura
kulinarna
MagdalenaMaślak
TamaraSztyma
kuratorkiwystawy
8
Jedzeniejestznamizawszeiwszędzie.Podobniejak
innepodstawowepotrzebyłączyludzi.Ztegopowodu
stanowitematzawszenośnyiaktualny,wobecktórego
niemożemyprzejśćobojętnie.Jemy,żebyżyć,jemydla
zdrowia.Aleczytylkodlatego?Każdapotrawamaswoją
genezęihistorięzostaławymyślonazjakiegośpowodu
iwjakimścelu,następnieprzekazanadalej,rozpowszech-
niona,zmodyfikowana.Jedzeniuprzypisujemywieleról
iznaczeń:określaonostylżycia,budujewspólnotę;pamięć
onim,przekazywanazpokolenianapokolenie,kształtuje
tożsamośćjednostek,ichprzywiązaniedowłasnejrodziny,
miejscaurodzeniaczykraju.Każdarodzina,takjakkażda
grupaspołecznaetniczna,narodowa,religijnaposiada
swojąkulturękulinarną.tocharakterystycznepotrawy,
sposóbichprzygotowania,serwowaniaispożywania,czyli
zespółzwyczajówinormodnoszącychsiędojedzenia,
aletakżeichsymbolicznywymiar.Patrzącnakuchnię
ztejperspektywy,widzimy,jestczęściąkultury,czymś,
codookreślaispajaspołeczność,pewnąantropologiczną
stałą,którejznaczenianiemożnapomijać.
Żydowskakulturakulinarnatotematzłożony,obejmu-
jącywieleaspektów.Wynikatozcharakterużydowskiej
kultury,wktórejzawszeobecnejestnapięciemiędzykom-
ponentemreligijnymiświeckim,orazzżydowskiejhistorii
rozgrywającejsięwróżnychgeograficznychlokalizacjach
iwinterakcjizróżnymotoczeniem.
Ospecyficeżydowskiejkulturykulinarnejdecydująprzede
wszystkimzasadykoszerności,czyliściślesprecyzowane
zasadyżywieniowewywodzącesięzprawareligijnego,
określającezakazaneidozwoloneproduktyorazsposobyich
przyrządzaniaispożywania.Praktykowanietychzasadprzez
wiekibyłoważnymźródłemkulturowejodrębnościŻydów
idodziśpozostajejednymzfilarówichtożsamości(czę-
stonawetniereligijniŻydziwjakimśstopniujekultywują).
Jednakpojawiającesięodmienneinterpretacjetychzasad,
przestrzeganiewpraktycetylkoczęścinakazów,aradykalne
łamanieinnychlubdopasowywanieichdoswoichpotrzeb
uniemożliwiajązamknięciekuchniżydowskiejwsztyw-
nychramach.Cowięcej,kuchniażydowskajestniezwykle
zróżnicowana,jakożeŻydziodczasówstarożytnychżyli
wdiasporzewwieluczęściachświata,wróżnymklimacie
idoswojejkuchniwłączalilokalneproduktyismaki.Dlatego
teżpytanieokuchniężydowskąmożenierazwzbudzić
9