Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ipostem;to,cojestsprawąobyczaju,nawyku,
prawa,formalnejetykiety,boskiegorytuału,
nakazemizakazem,truciznąitabu,coma
kontekstspołeczny,cowiążesięzreligijną
czystościąŻydów,Hindusów,Muzułmanów
iukrytymzwiązkiemzhigienąikodamisanitar-
nymi,to,cowreszciewiążesięzkonsumpcją
iresztkamipouuczcie”
.To,cojestwystawionym
przedoczyobfitymstołemito,cojestpozby-
waniemsięodpadówiśladówpobiesiadzie,
wmiejscachpozacelebracją.Tegoużywamdziś
zamiastdotychczasowegojęzykarysunku1.
NawystawęOdkuchniAnnaKrólikiewiczprzygotowała
czteryinstalacjewpostacistołów,którezostałyusta-
wionewcentrumkażdejzczterechczęściekspozycji.
Pierwszyznichjestprzykrytybiałymobrusem,zaśjego
blatpokrywanadnaturalniedługaceramicznachała.Stół
tenodnosisiędotradycji,jejwszechobecności,ciągłości
itrwania;jegosurrealistycznaformapodkreślateżsym-
bolicznąrolę,jakąpełnijedzeniejakonośnikduchowych
ireligijnychtreści.Drugistółmacylindrycznąformę,
wktórejwirująimieszająsiękolorowenasiona–fasola,
soczewica,zboże,groch.Symbolizujeonzjednejstrony
lokalnośćkuchniżydowskiejwdiasporze,jejzakorzenienie
wpłodachziemi,klimacieikulturzeotoczenia,zdrugiej
zaś–znamionującyjąciągłyruch,otwartośćiwymianę.
Stółtrzeci,stojącywcentrumczęścipoświęconej
nowoczesności,przywodzinamyślusianąwieżowcami
panoramęmetropoliilubzastawionyfantazyjnymidrin-
kamikawiarnianystolik:nametalicznymblacieznajduje
siękilkanaścielampzprzelewającymisiękolorowymi
płynami.Dokonującesięwlampachmetamorfozysym-
bolicznienawiązujądoprzemianinowychinterpretacji
żydowskiejkulturykulinarnej,októrychopowiadata
częśćwystawy.Wwypadkuczwartegostołu,dedyko-
wanegowspomnieniomipamięci,artystkaponownie
sięgaposurrealistyczną,onirycznąformę:stółtenma
wielenóg,akażdajestinna.Właściwiejesttowielestołów,
wieleindywidualnychhistorii.Tęrozmaitośćsymbolizuje
teżułożonynablaciestosobrusów–każdywyprasowany,
złożonywkostkęiwyblakłyobrustohistoriazprzeszłości,
którejwcałościnigdyniepoznamy.Nastarychobrusach,
zhistoriamijużzupełnieniedostępnyminaszejpamięci,
poukładanesącoraznowsze,ażpozupełnienieużywane,
jeszczeuniezapisane”.
Mamynadzieję,żewystawaoraztowarzyszącajejpublika-
cjanietylkopozwoląlepiejzrozumieć,czymjestkuchnia
żydowska,lecztakżeprzyczyniąsiędolepszegorozumie-
niażydowskiejreligii,kulturyihistorii–pokażąjewłaśnie
uodkuchni”
.Nawystawie,podobniejakwniniejszejksiążce,
przedstawiamyrównieżkilkaprzepisównanajbardziej
znanedaniaaszkenazyjskieisefardyjskie.Choćstanowią
onejedyniesymbolicznywybór,mogązachęcićdodalszych
kulinarnychposzukiwańiskorzystaniazwielkiegozasobu
wydawanychwostatnichdekadachksiążekkulinarnych
dedykowanychkuchniżydowskiej.Byćmożedziękinaszej
wystawiehistoryczno-kulturowykonteksttychpublikacji
staniesiędlaodbiorcówbardziejczytelny.
1
http://narracje.eu/narracje2012/artysta/anna-krolikie-
wicz-polska/(dostęp8XII2021).
18
19
