Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18|Wprowadzenie.Podstawowepojęciaizałożenia
StanisławPopek91wyodrębniatwórczośćobiektywną(odkrywanie,
tworzenie,konstruowanierzeczyiideinowych,niepowtarzalnych)isubiek-
tywną(wtórną,polegającąnaodkrywaniuprawdiprzedmiotówjużistnieją-
cych).Zauważateż,iżoryginalność,indywidualnepiętnoniezawszebywa
nowością,podobniejaknowość-oryginalnościąiżemożnatworzyćprzez
negację,burzenieirozbijaniestereotypów.Trwająodwiecznedyskusjenad
tym,czymożnanauczyćsiętwórczości.Takżepojawiająsięsądy,iżczłowiek
niejestwstanieniczegostworzyć,myśliibodźceprzychodzązzewnątrz92.
Twórczośćmateżswójwymiaraksjologiczny-poszerzaistniejącyświat
wartościestetycznych,walorówartystyczno-literackich.
Spośródwymiarówtwórczościwmniejszymstopniuinteresowaćnasbę-
dziepodmiotiprocestwórczy,leczprzedewszystkimsamprodukttwórczy,
któryjestwynikiemdziałańtekstotwórczych,takichjaknp.odtwarzanieczy
przetwarzanie.
Uważasięteż,iżwyobraźniatwórczajestkoniecznymwarunkiemtwór-
czości.Imitujewzorce,odtwarza,reaktualizuje,jestzawieszonamiędzypoety-
kąprzeszłościaprzyszłości93.Myślenietwórczetowymyślanie,odkrywanie
iwyobrażaniesobie.Toodkrywaniemiędzypozbawionymirzeczamiukrytych
połączeń.Kategoriatwórczościodnosisiędoprzyszłości,aleijestdialogiem
zprzeszłością94.Zatem-
Żadenprodukttwórczyniejestabsolutnąnowościąistanowifragmentdługiego
łańcucharozwoju95.
Napewnoodrzucaschematy,prostenaśladowanieipowtarzanie,przekracza
granicekonwencji.
Kreatywność(pisarzaczyteżwspółpracującegoznimczytelnika)jestteż
związanazprocesamimyśleniadywergencyjnego(pozostającegowopozycji
dokonwergencyjnego),którepoleganaposzukiwaniumożliwościrozwiąza-
niaproblemu,dlaktóregonieistniejejedynerozwiązanie.Uważasię,żekre-
atywnościjakostanuumysłumożnasięnauczyć,możnabowiemrozwijaćswo-
jeumiejętnościpoprzezćwiczenia96.
Nauwagęzasługujetujednazciekawszychkoncepcjitwórczości,czyli
podejściesystemowe-twórczośćpojmowanajakotzw.transgresja,jakją
rozumiałautorteorii-JózefKozielecki97czyAntoniGóralski98.
91Człowiekjakojednostkatwórcza,Lublin2001.
92Por.:M.Twain,Aforyzmyimyśli,oprac.iprzeł.T.Truszkowska,Kraków1991.
93Zob.:M.Muszyńska,Pomiędzypoetykąprzeszłościapoetykąprzyszłości,[w:]Noweteorie
twórczości.Nowemetodypomocywtworzeniu,red.K.J.Szmidt,K.T.Piotrowski,Kraków2002.
94Por.:A.Góralski,Byćnowatorem.Poradniktwórczegomyślenia,Warszawa1990.
95SądZ.Pietrasińskiego(cyt.za:K.J.Szmidt,Elementarztwórczegożycia,czyliosposobach
twórczegomyśleniaidziałania,Warszawa1994).
96Np.sądzitak(T.Proctor,Twórczerozwiązywanieproblemów,przeł.E.Jusewicz-Kalter,
Gdańsk2002).
97Koncepcjatransgresyjnaczłowieka,Warszawa1987,Transgresjaikultura,Warszawa1997.
98Teoriatwórczości.Esejefilozoficzneipedagogiczne,Warszawa2003.
