Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
gonaszczytywładzywKsięstwieRuskimlubprzynajmniejułatwićmu
przejęciekontrolinadnowymhetmanem.
Pracaskładasięzsiedmiurozdziałów.Wpierwszymprzedstawiłem
wydarzeniapoprzedzającezawarcieugody,począwszyodmomentuśmierci
BohdanaChmielnickiegoiprzejęciabuławyhetmańskiejprzezIwana
Wyhowskiego.Omówiłemwnimpolitykętegoostatniegowpierwszych
miesiącachrządów,walkęzopozycją-główniezpułkownikiempołtaw-
skimMartynemPuszkaremiatamanemkoszowymJakowemBarabaszem
-orazMoskwą,dążącądoograniczeniaautonomiikozackiejwramach
państwacarów,atakżezwrotkuRzeczypospolitejspowodowanytymi
moskiewskimizakusami.DrugirozdziałpoświęciłemrozmowomwHa-
dziaczumiędzystronąkozackąakomisarzamikrólewskimiorazpierw-
szymwalkomI.WyhowskiegozMoskwą.Wrozdzialetrzecimomówiłem
zarównoreakcjędworucarskiegonapierwszeniepowodzeniadziałańzmie-
rzającychdoprzywróceniaUkrainypodwładzęKremla-wtymm.in.cele
misjiAleksjejaNikityczaTrubeckiegoorazrokowaniapolsko-kozackiena
sejmiewarszawskim1659rokuoostatecznykształtzawartegopodHa-
dziaczemporozumienia.Wrozdzialeczwartymzaprezentowałemobraz
walkkozacko-moskiewskichwtrakciekampaniikonotopskiej1659roku
orazomówiłemprzebiegkulminacyjnegomomentutychdziałań,czyli
bitwępodSosnówką.RozdziałpiątyomawiaprzyczynyupadkuIwanaWy-
howskiegowewrześniu1659rokuiwybórnaurządhetmańskiJurija
Chmielnickiego.Wkolejnym,szóstymjużrozdzialeprzedstawiłemwyda-
rzeniazwiązanezpowrotemUkrainypodwładzęMoskwyitzw.drugą
ugodęperejasławską.Omówiłemtutajpolitykęstarszyznyprawobrzeżnej
Ukrainywmomenciekonfrontacjizwojskamicarskimiiwspierającymije
pułkamilewobrzeżnymiorazposzczególneetapyrokowańJ.Chmielnickie-
gozA.TrubeckimwPerejasławiu.Ostatnisiódmyrozdziałprzedstawiaprze-
biegwydarzeńpoprzedzającychkampanięcudnowską,którezaważyłyna
postawieKozakówwjejtrakcie-m.in.kwestięrenegocjacjiniektórychpo-
stanowieńugodyperejasławskiejorazpróbypodejmowaneprzezWarszawę
pozyskaniaJ.Chmielnickiegowmomenciezaostrzeniasięstosunkówna
liniiCzehryń-Moskwa.TuteżomówiłemrokowaniapodCudnowemza-
kończonezawarciemnowegoporozumieniazRzecząpospolitą.
PrzeglądmateriałówŹródłowych,wykorzystanychprzezemniewtej
pracy,rozpocząćnależyodzbiorówprzechowywanychwArchiwumGłów-
nymAktDawnych(dalejAGAD).Napierwszymmiejscuwypadawymie-
nićArchiwumKoronneWarszawskie,awnimdziały:Kozacki,Rosyjski
iTatarski.ZebranajestwnichkorespondencjapomiędzyIwanemWyhow-
skimadworemkrólewskimiStanisławemKazimierzemBieniewskimoraz
komisarzynarokowaniazMoskwą.Dużoinformacjizawierazachowana
korespondencjaWarszawyzBachczysarajem.Pomocnewopracowywaniu
