Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
oraznakwerendachwarchiwachzagranicznych.Badającdziejerządów
Wyhowskiego,zauważyłistnienienaUkrainiedwóchpartii-zwolenni-
kówukładówzRzecząpospolitą,doktóregonależaławiększośćstarszy-
znyiwyższegoduchowieństwaorazbogaciKozacy-istronnictwapro-
moskiewskiegozłożonegoznajbiedniejszychwarstwspołecznych.Toon
byłteżautoremkoncepcji,wedługktórejhetmanbyłwiernymzwolenni-
kiemkrólaipowrotuKozaczyznydopaństwapolskiego.PoglądyM.Ko-
stomarovaspotkałysięzostrąkrytykąm.in.zestronyM.Maksimovća,
G.V.KarpovaiP.Kuliśa.
WdrugiejpołowieXIXwiekuukazałysiępracehistorykówrosyj-
skich,któreniewłączałysięwpolemikęzM.Kostomarovem.Wpierwszym
rzędzienależywymienićS.Solov)eva
18
,którywykorzystałwieleŹródełnie-
znanychwcześniejszymautorom,czymdopełniłpewnelukiwpracach
Kostomarova.PoglądySolov)evabyłycharakterystycznedlaszkołyrosyj-
skiej,amianowiciemalowałonwciemnychbarwachpostaćIwanaWyhow-
skiegoiwynosiłjegoprzeciwnikapolitycznego-MartynaPuszkara.
DużocennychinformacjidostarczaksiążkaA.Barsukova,poświęco-
narodzinieSzeremietiewych,aprezentującanietylkoprzebiegwydarzeń
zlat1658-1660,aletakżerolę,jakąwtymokresieodgrywałwojewoda
kijowskizramieniaMoskwy,WasylBorysowiczSzeremietiew
19
.
PodkoniecXIXwiekuukazałasiępracaabsolwentauniwersytetu
wKijowie,W.W.Vołk-Karaćevs)kijego
20
,poświęconaokresowiRuiny.Jej
bazaŹródłowabyłaskromniejszaniżwewcześniejwymienionychpozy-
cjach,aautortradycyjniejużtraktowałI.Wyhowskiegojakopolskiego
stronnika.JednakżewbrewpanującympoglądomVołk-Karaćevs)kijuwa-
żał,żeM.Puszkaremkierowałymotywyosobiste-chęćzdobyciabuławy
hetmańskiej.Jesttoteżpierwszapraca,którazajęłasiętematykądziałań
wojennychtegookresu.
WzrostświadomościnarodowejUkraińcównaprzełomieXIXiXX
wiekuspowodowałwielkiezainteresowaniehistorią.Tozaśzaowocowało
pojawieniemsiędużejilościpublikacjiztegozakresu.Jakojednezpierw-
szychukazałysiępraceO.ÊfimenkoiM.Arkasa
21
.Obiemiałycharakter
ogólnyipopularnonaukowy.Êfimenko,podobniejakM.Arkas,uważała,
żeBohdanaChmielnickiegodozmianyorientacjipolitycznejzmusiłyukłady
18
S.Solov)ev,IstorićRossiizdrevnejśihvremen,kn.ViVI,Moskva1961;idem,Ivan
Vygovskij,flOtećestvennyezapiskiΩ,t.CXXVII,nr11,Moskva1859,s.43-64.
19
A.Barsukov,RodŚeremetevyh,t.V
,Sankt-Peterburg1888.
20
V
.Vołk-Karaćevs)kij,Bor!baPol!śiskazaèestvomvovtoroipolovineXVIIinaèale
XVIIIvekov,Kiev1899.
21
O.Êfimenko,Istorićukrainskogonaroda,t.I-II,Sankt-Peterburg1906;M.Arkas,
IstorićUkraïni,zmalûnakmi,Kiev-Lipsk1920.
