Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zBibliiorazpismojcówidoktorówKościołaprowadziłyróżnychau-
torównierzadkodorozbieżnychocentychzjawisk.Zmniejszającasię
rolapolitycznaiinstytucjonalnareligiikatolickiej,osłabianejekspan-
sjąruchureformatorskiego,równieżniepozostałabezwpływunain-
telektualnyfermentwokółideowychpodstawkształtującegosięprawa
narodów18.
Wspomnianeczynnikiskutkowałypotrzebąszukanianowych
uzasadnieńdlaprawatworzącegosięmiędzyspołecznościamipoli-
tycznymizorganizowanymiwpaństwa.Odchodzenieodbiblijnego
iteologicznegouzasadnianiaprawanarodówwokresierenesansu
umożliwiłopojawieniesięideowoautonomicznychkoncepcjitego
prawa.Pierwszychzsekularyzowanychteoriiprawanarodówupatru-
jesięwmyśliróżnychautorów.Wymieniasiętuprzedewszystkim
dokonaniaszkołyhiszpańskiej(deVitoria,BartolomédeLasCasas,
Suárez)19,praceGentilego20isystemGrocjusza21.Trudnobyćmoże
wogólewskazaćnajednąpostaćwtymwzględziezuwaginaprzenika-
niesięmyśliróżnychuczonych.Grocjusz,cieszącysięsławąuojcapra-
wamiędzynarodowego”
,wdużejmierzebyłeklektykiem.Swójwykład
prawawojnyoparłwznacznejmierzenapracyGentilego:Deiurebelli
libritres.ZkoleiGentiliszerokokorzystałzpracdeVitorii,niemalże
identycznychtreściowoztezamigłoszonymiponad100latwcześniej
przezStanisławazeSkarbimierzaiPawłaWłodkowicazBrudzenia,
18
Zob.natentematM.Boegner,L’influencedelaRéformesurledéveloppement
dudroitinternational,RCADI1925,t.6,s.245,passim;M.Zimmerman,Lacrisede
l’organisationinternationaleàlafinduMoyenAge,RCADI1933,t.44,s.319,zwłaszcza
s.394-437.
19
Taknp.F.Copleston,Historiafilozofii,t.III(OdOckhamadoSuáreza),
tłum.H.Bednarek,S.Zawadzki,PAX,Warszawa2001,s.376-377;R.Redslob,Traité
dedroitdesgens,LibrairieduRecueilSirey,Paris1950,s.22izwłaszczaJ.B.Scott,
TheSpanishOriginofInternationalLaw,ClarendonPress,Oxford1934;idem,TheSpanish
ConceptionofInternationalLawandofSanctions,CarnegieEndowmentInternational
Peace,Washington,D.C.1934.KrytycznieopoglądachScottanp.A.Nussbaum,James
BrownScottontheSuperiorityoftheSpanishScholasticsoverHugoGrotius,w:idem,
AConciseHistoryoftheLawofNations,wyd.zm.,TheMacmillanCompany,NewYork
1961,appendixII,s.296-306.
20
Taknp.M.Lach,Rzeczonauceprawamiędzynarodowego,Ossolineum,Wrocław-
Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź1986,s.61.
21
Taknp.L.Ehrlich,TheDevelopment…,s.222-224.
25
