Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
RozdziałI
DużąodpowiedzialnośćzaniepowodzenieplanówMaksymilianaIIwobec
Rzeczypospolitejponosiwłaśnieopatwrocławski,nieposiadającypredyspozycji
dopełnieniafunkcjidyplomatycznych.Drobiazgowerelacjewysyłanenadwór
cesarskiobnażająjegosłabąorientacjęwsytuacjiwewnętrznejpaństwapolsko-
-litewskiego.Posełulegałskrajnymemocjom-odbeznadzieiibrakuwiary
wpowodzeniehabsburskichplanówdohuraoptymizmu,objawiającegosięprze-
konaniem,żepośmierciZygmuntaAugustatronpolskiprzypadnieAustriako-
wi.Cyrusniespełniłpokładanychwnimnadziei.Postawionoprzednimjasne
zadania:zdobyciewpływunaAnnęJagiellonkę,przekonaniejejdokandydatury
habsburskiej,atakżenawiązaniecennychdlapowodzeniacałegoprzedsięwzię-
ciakontaktów.
Najprawdopodobniejwyrazemsłabnącegozaufaniacesarzadoosobyrezy-
dentabyłowysłaniedoPolskinadzwyczajnegoposelstwa,naczelektóregostanął
marszałekkoronyczeskiejBertoldzLipy.Terminlegacjiniebyłprzypadkowy.
DecyzjęwWiedniupodjętonawiadomośćośmiercinajpoważniejszegokonku-
rentadokoronypolskiejksięciaJanaZygmuntaZapolyi.JózefSzujskibłędnie
podaje,żeposełcesarskimiałwinstrukcjitylkosprawęsiedmiogrodzką24.Istot-
niepojawiasięwniejfragmentotym,żeBertoldzLipymiałzabiegaćopomoc
polskąwodebraniuziemisiedmiogrodzkiejzrąktureckich.oficjalnympowo-
demwysłaniaposelstwamiałobyćwszczęcierokowańaustriacko-polskichna
tematwarunkówprzystąpieniaobupaństwdopowstającejligiantytureckiej25.
Podpretekstemprzygotowańdosojuszuantyosmańskiegowysłannicyhabs-
burscywlatach1571-1572będączynićzabiegiouzyskaniewyraźnychkoncesji
królewskichwsprawienastępstwatronu26.MaksymilianII,którysamociągał
sięzprzystąpieniemdoprzymierzaprzeciwkoTurkom,zuwaginazawarte
w1568rokunaosiemlatzawieszeniebroni,rozegrałcałąsprawędyplomatycz-
nie.AkcesswójdoligiuzależniłodstanowiskaZygmuntaAugusta.Cesarznie
mógłotwarcieodmówićpapieżowi,wszakbardzoliczyłnapoparcieprzezRzym
habsburskichplanówsukcesyjnychwPolsce.
Zasadniczycelmisjimarszałkakoronyczeskiej,wświetleinstrukcji
z18V1571roku,jestjasny-zapewnieniesukcesjipojagiellońskiejHabsbur-
gom.PosełcesarskimiałzmobilizowaćCyrusadodziałania,daćsygnałdo
zwarciaszeregówwśródzwolennikówobioruAustriaka.MaksymilianIIliczył,
żesprawanastępstwastanienanajbliższymsejmie.Ztegopowoduinstrukcja
zawieraławskazówkijaknależypostępowaćwrazieporuszeniakwestiisuk-
cesjipodczasobradsejmowych.Posłowiehabsburscymielidołożyćwszelkich
starań,abyMaksymilianlubjedenzjegosynów,wszczególnościarcyksiążę
24J.SzujsKi:Stosunkidyplomatyczne…,s.396.
25ostatecznieligazostałazawiązana20V1571rokuprzezStolicęApostolską(papież
PiusV),Hiszpanię(FilipII)iWenecję(dożaAlviseMocenigoisenat).Zob.M.JačoV:Europa
iOsmaniewokresieligświętych.PolskamiędzyWschodemaZachodem.Kraków2003,s.32-42.
26S.CyNarsKi:Zdziejówstosunków…,s.475.
