Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wartościirolespołecznekobietjakoprzedmiotbadańnaukowych
17
jednostki)orazosobowościowejdefinicjiroli(tychnakazów,którezostałyna-
rzuconejednostce)22.Wpodejściustrukturalnympodejmujesięproblemfunkcji
rólspołecznych23.Rolesączynnikamiporządkującymirzeczywistośćspołeczną
orazskładnikamistrukturyspołecznej.Klasyfikująiporządkująrzeczywistość
społeczną.Sąbardzoistotne,ponieważdziękinimwiemy,jakbędziesięza-
chowywaćdanaosoba.Idąctymtokiemmyślenia,TalcottParsonswprowadził
pojęcierolistatusowej,wyznaczającejzachowaniedanejosoby24.Podmiot,któ-
ryzajmujeokreślonąpozycję,zachowujesiętak,żeutożsamiasięcałkowicie
zrolą.Wtensposóbjestonelementemsystemuspołecznego,ponieważma
określonystatusiodgrywapewnąfunkcję.Alenawetkoncepcjastrukturalna
mówiomarginesieswobodywrealizowaniuroli.Rozwójosobowościpoleganie
tylkonatym,żejednostkajestwstaniewwynikuokreślonychmechanizmów
socjalizacyjnychprzyswoićtreściposzczególnychrólspołecznych(matki,żony,
pracownika,członkaorganizacji),alerównieżmiećdonichwłasnyindywi-
dualnystosunek25.Koncepcjastrukturalnarolijestuzupełnionaostwierdzenie
RobertaMertona,żezkażdąpozycjązwiązanajestniejednarola,alezespół
ról26.Wzależnościodtego,wobeckogowypełniasięrolę,jestonainaczej
realizowana(rolamatkiwobecdziecka,wobecnauczyciela).
Procesrealizacjirolizależyodwieluzłożonychczynników.Danuta
Walczak-Durajwskazujenakilkaznich:1)cechybiologiczneipsychiczne
jednostki,2)wzórosobowy,3)definicjęroliprzyjętąwgrupie,4)strukturę
iorganizacjęwewnętrznągrupy,5)stopieńidentyfikacji27.Szczególnieważna
jestdefinicjaroliprzyjętaprzezgrupę,ponieważwynikazniej,żejednej
rolimożnaprzyporządkowaćróżnewzoryosobowe,adefinicjerolimogą
byćzarównokomplementarnewzględemsiebie,jakteżrozbieżne,ana-
wetsprzeczne28.Roleniesąprzyjmowanewgotowejformie,aletworzone
imodyfikowanewtrakcieinterakcjizinnymiludźmi29.Jednostkakreuje
swojerolepoprzezodczytanieiprecyzowanieoczekiwańskierowanychpod
jejadresemorazpoprzezocenękorzyści,któremogąpodlegaćnegocjacji
wprocesieinterakcjizinnąosobą.
22
IDEM:Rolaspołeczna…,s.329.
23
B.SZACKA:Wprowadzeniedosocjologii…,s.146.
24
T.PARSONS:Systemspołeczny.Kraków,ZakładWydawniczy„Nomos”,2009,s.25.
25
D.WALCZAK-DURAJ:Podstawysocjologii.Łódź,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkiego,
1998,s.76.
26
R.MERTON:Zestawyról,zestawystatusówspołecznychisekwencjestatusówwczasie.
W:Socjologia.Lektury.Red.P.SZTOMPKA,M.KUCIA.Kraków,Wydawnictwo„Znak”,2005,
s.1421153.
27
D.WALCZAK-DURAJ:Podstawysocjologii…,s.77.
28
Ibidem.
29
J.H.TURNER:Strukturateoriisocjologicznej…,s.4461447.
