Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
I.Częśćwstępna
roku.Reformachłopskapolegałanazniesieniupoddaństwainadaniuchłopom
prawcywilnych.Reformaumożliwiaławykupchłopskichgruntównawłasnośćza
pośrednictwemskarbupaństwaizazgodąwłaściciela(MICHALUK,1997;54–55;
zob.takżeSZUMSKI,2002).
2.3.ZmianyosadniczewXXiXXIwieku
Istotnezmianystrukturynarodowościowejnapograniczupolsko-białoruskim
dokonałysiętakżewXXwieku(por.MIRONOWICZ,TOKĆ,RADZIK,2005)
13
.
WczasieIwojnyświatowejznacznaczęśćludnościzamieszkującejwschodnią
BiałostocczyznęzostałaewakuowanawgłąbRosji(KORZENIOWSKI,MĄDZIK,
TARASIUK,2007;KORZENIOWSKI,LATAWIEC,TARASIUK,ŻWANKO,
2016).
Wskutekniepowodzeńwojennycharmiirosyjskiejiszybkopostępującejofen-
sywywojskniemieckichwładzecarskierozpętałyszerokozakrojonąakcjępropa-
gandową,wzywającąludnośćcywilnądonatychmiastowejewakuacjiwgłąbRosji.
Abynakłonićdowyjazdów,straszonomordami,gwałtami,rabunkamiiinnymi
okrutnymirepresjami,jakichmiałarzekomodoznaćzrąkNiemcówmiejscowa
ludnośćprawosławna(BIEŻ-WIKI).
Wokresieodmajadowrześnia1915rokupodwpływemwzmożonejagitacji,
aczęstotakżeprzymusu,rodzinnestronyopuściłookoło800tysięcymieszkańców
gubernigrodzieńskiej.Nadługątułaczkęwojennąwgłąbniespokojnejnaówczas
Rosjiudałasiętakżezdecydowanawiększośćludnościprawosławnejzamieszkałej
wLewkowieStarymiokolicznychwsiach.
Zdziesiątkowanachorobami,głodem,działaniamiwojennymi,niecałapowró-
ciła.Byłatojednazprzyczynspadkuliczbyprawosławnych(WIŚNIEWSKI,1980,
s.25;por.takżewspomnieniaobieżeństwie:ŁUBA,2000;MATUS,1994;2000;
2001;DIEMJANIUK,2006;AWKSIETIJUK,2012,s.93;GORALCZUK,2015;
PRYMAKA-ONISZK,2015).
OkupantprowadziłnaziemiachBiałostocczyznywschodniej,zwłaszcza
wPuszczyBiałowieskiej,wyjątkoworabunkowągospodarkę,pozostawiłjednak
posobielicznefabryki,tartakiiinnezakłady,wktórychludnośćmiejscowaiprzy-
jezdnamogłapozakończeniuwojnypodjąćpracę14.
13OnajnowszejhistoriiBiałorusinówwPolscezob.TOMASZEWSKI,1992.
14
WHajnówceNiemcywybudowalidwatartaki,fabrykęsuchejdestylacjidrewna,siećleśnych
kolejekwąskotorowychiparowozownięzwarsztataminaprawczymi.WpobliskiejBiałowieżyuru-
chomionowtymczasiesześćtartaków,fabrykęwełnydrzewnej,zakładymeblarskieiterpentyniarnie.
Powstałatakżegęstasiećleśnychkolejekwąskotorowych.