Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Częśćwstępna
23
PoodzyskaniuprzezPolskęniepodległościbadanyterenzostałwłączonydo
utworzonegow1920rokuwojewództwabiałostockiego.Wlatach20.Białorusini
zamieszkującyterenwojewództwabiałostockiego
(...)powoliorganizowalisiępolitycznie,społecznieikulturowo,choćodbywałosię
toniebezprzeszkód(BARSZCZEWSKA,JANKOWIAK,2012,s.145).
Wokresiepóźniejszym,gdydowładzywPolscedoszlizwolennicynurtunaro-
dowego,awBSRRrozpoczęłasięintensywnarusyfikacja(GŁOGOWSKA,1996),
stosunekówczesnychwładzpolskichdomniejszościbiałoruskiejuległzmianie.
Polskiewładzeadministracyjnedrastycznieograniczyłyszkołyzbiałoruskim
językiemnauczania,pozostawiającniewielkąswobodęwzakresiedziałalności
wydawniczejikulturalnej.Wbrewtymograniczeniom,Białorusinitworzylijednak
własneorganizacjeorazinstytucje(BARSZCZEWSKA,JANKOWIAK,2012,
s.145;por.takżeBARSZCZEUSKAJA,2003,s.195–203;BERGMAN,1984,
s.287).
Wokresiemiędzywojennymjużnieprowadzononawiększąskalęzasiedlania
nowychterenów.Wnadnarwiańskichwsiachosiedlalisięnajczęściejchłopiprze-
noszącysięzsąsiednichmiejscowości.Ludnośćnapływowa,najczęściejwyznania
prawosławnego,osiedlałasięzregułynaziemiachpoobszarniczych,rzadziej
natomiastnanabytychodmiejscowychchłopów.Wrozrastającychsięosadach
fabrycznychileśnychznajdowalizkoleizatrudnienieosadnicypochodzącyzazwy-
czajzodległychterenówPolski.Wtymokresienastąpił
(...)powszechnyproceswpływówpolskichnamiejscowąludnośćwiejskąpoprzez
szkolnictwo,służbęwojskową,sezonowąpracę,polonizacjęwszystkichurzędów(WI-
ŚNIEWSKI,1980,s.25).
Podwpływempolskimzaobserwowanopewnezmianywświadomościmiej-
scowejludnościprawosławnej,zachowałaonajednakwdalszymciągutradycyjny
trybżyciaijęzykswoichprzodków.Miejscowichłopiwyznaniaprawosławnego
bylizregułysłabowykształceni,przywiązanidowłasnejtradycjiinaogółze
znacznąrezerwąpodchodzilidozmiancywilizacyjno-kulturowych(SAJEWICZ,
2003a,s.39–63).
WczasieIIwojnyświatowejwielumieszkańcówLewkowaStaregoioko-
licznychwsistraciłożycienaróżnychfrontach,wpartyzantce,wniemieckich
irosyjskichobozachjenieckichikoncentracyjnych,atakżewskutekdeportacji
iczęstychegzekucji.Wwynikuakcjiprzesiedleńczejdziesiątkimałychwsipusz-
czańskichikoloniiuległolikwidacji.Ichmieszkańcówprzesiedlonodoinnych,
nierazodległychmiejscowości,zktórychwwiększościpowrócilipowojniedo
swoichwsi.ZupełnejzagładziewczasieIIwojnyświatowejuległamiejscowa
ludnośćżydowska.
