Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
EdwardKasperski
Heglowiorazwpodjęciustarańmającychnawzględziewypracowanie
postawyalternatywnej.Zresztąprzejawemoddziaływaniabyłotujuż
samounikaniepokus,jakienastręczałpopularnyiprzejrzystyschemat
heglowski.
Zpowyższymiuwagamiwiązałysiępewneogólniejszewnioski
ipostulatyteoretyczne.Dialogoweuwikłaniaistosunkiwprelekcjach
paryskichbyłyniedokońcaibezresztyrezultatemwyboruiświado-
megoukształtowaniatematuimateriisłownejwykładów.Byłyonerów-
nieżnastępstwemokreślonychkonieczności,jakienarzucałaówczesna
sytuacjaprzekonaniowaipolemicznaMickiewicza,jakiewynikały
zzastosowanychwarunkówideowychikulturalnych,atakżezjego
wcześniejszychwyborów.Nawetrezygnującprogramowozdialoguna
powierzchni,toczyłonwrzeczywistościdialogpodskórnyigłębinowy.
Zagadnieniemetodybyłojednym,aleniejedynymczynnikiem
kształtującymprelekcjeconajmniejwpodwójnymznaczeniu:jako
przedmiotrefleksjiitematorazjakopraktyka,jakoichzasadaformo-
twórcza.Możnabyrównieżpostawićpytanieoto,wjakiejmierzeten
porządekprelekcjidałobysięwyprowadzićzsamejstrukturyoma-
wianegownichprzedmiotu(poszczególnychprzedmiotów),następnie
zdyspozycjiwłaściwychosobowościMickiewiczalubzjegodalszego
ibliższegootoczenia,zwłaściwościsytuacjihistorycznej,któraidzia-
łałanańograniczająco,irównocześniestwarzałamuokreślonemożli-
wościdziałania.Trudnobyłobyjednakwyizolowaćjakiśjedenczynnik
orazprzypisaćmuznaczeniejednoznaczniedecydujące.Najbardziej
narzucającesięwyjaśnieniegłosiłoby,żenaprelekcjeoddziaływałcały
kompleksróżnorodnychczynników.Czyktóryśspośródnichposiadał
wyróżnioneznaczeniedialogotwórcze?
Otóżznaczenietakiemożnabyprzysądzićstrategii,jakąMickiewicz
przyjąłwwykładach,jaka,ogólnierzeczbiorąc,cechowałajegosto-
sunekdootaczającejgorzeczywistościnapoczątkulatczterdziestych
XIXw.ijakazostałazarazemutwierdzonaizmodyfikowanapodwpły-
wemkontaktówzTowiańskim.Wyrażałasięonam.in.wprzemożnym
dążeniupoetydorewolucyjnegoprzekształceniapanującychwEuropie
stosunkówpolitycznych,ukształtowanychwwynikuwcześniejszych
rozbiorówPolski,klęskiNapoleona,uchwałKongresuWiedeńskiego,
2019-Dąbrowska-Odmianydialogicznosci.indd22
2019-12-1813:44:58
