Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
JacekM.Majchrowski
byłaciałembardziejreprezentatywnym8.Ichoćwszystkieteciaławypowiadały
sięwwielusprawach,niekiedyofundamentalnympolitycznieznaczeniu,takich
jakprzyszłegranicepaństwapolskiego,toniepodejmowałyżadnychwiążą-
cychdecyzji,wykraczającjedynieczasamiwswychopiniachpozafunkcjęciała
opiniodawczegoiformułującstanowiskowkwestiachdonichnienależących.
Wdekrecierząduz16kwietnia1940rokukompetencjepolitycznejreprezentacji
stronnictwokreślanowyraźnieiwyłączniejakodoradcze.ChoćDelegatRządu
wpraktyceliczyłsięzregułyzestanowiskiemstronnictw,tojednakniebyłnim
związany.Należytakżepamiętać,iżwkażdejchwiliistniałamożliwośćrozwiąza-
niaPKP
,cowynikałozutrwalonegoodkońca1940rokupodziałunaDelegaturę
Rządu,PKPjakoreprezentacjępolitycznąiZWZ-konspiracjęwojskową9.
Oilewodniesieniudowcześniejszychorganizacjiniemażadnychwątpliwo-
ści,żeniespełniałykryteriówbyciaparlamentem,otylewwypadkuRJNmu-
simytostwierdzićjeszczewyraźniej,choćbyztegopowodu,żesamanazywała
sięnSejmemPolskiPodziemnej”istosowaławimieniunaroduodezwydoin-
nychpaństw.Analizującjednakjejpodstawyprawne,jakdekretPrezydentaRP
z1września1942rokuotymczasowejorganizacjiwładznaziemiachRzeczy-
pospolitej10,możemywyraźniestwierdzić,iżnieposiadałatakiegoumocowania.
Wdekrecietymzostałabowiemokreślonajakonorgandoradczyiopiniodawczy
DelegataRządu”
.Nigdyniespełniłaprzetokryteriów,jakiestawiasięparlamen-
towi,azwłaszczafundamentalnych:niemiałakompetencjiustawodawczych,nie
miałateżwstosunkudorządukompetencjianikreatywnych,anikontrolnych.
Byłatypowymorganemdoradczym,ajejkompetencjeniemogłyprzekraczać
zasięgurzeczowegoikompetencjiDelegataRządu11.Byłaorganemskładającym
sięzdelegowanychprzedstawicieliposzczególnychpartii,niezaśpochodzącym
zwyborów.Jejczłonkowiewliczbieod9do15bylizatwierdzaniprzezRadęMi-
nistrów,aRadamogłabyćtakżeprzezrządrozwiązana.Byłaciałemwewnętrznie
skłóconymdotegostopnia,żeStronnictwoLudowe,niechcącponosićodpowie-
dzialnościzapolitykęrządulondyńskiego,wycofałozniejswychprzedstawicieli.
PowstanieRJN,przypełnejświadomościbrakupodstawyprawnej,uzasadniano
koniecznościąnatychmiastowegodziałaniawobecfaktupodjęciadziałańprzez
środowiskokomunistycznewkierunkupowołaniaparlamentu-KrajowejRady
Narodowej.Awięczadecydowałybardziejwzględypolityczneniżmerytoryczne.
Powołanadożyciazostała9stycznia1944roku,awięc10dnipóźniejniżKRN,
samorozwiązałasięzaś1lipca1945roku.
RównoleglezpracamiprowadzonyminadstworzeniemRJNpodobnedzia-
łaniaprowadziłaPolskaPartiaRobotnicza,dążącdozorganizowaniawokółsie-
bieszerszejreprezentacjipolitycznejjakozalążkaprzyszłejwładzy.Wpołowie
8S.Dzięciołowski(ParlamentPolskiPodziemnej1939-1945,Warszawa2004,s.5)podaje,
iżorganizacjitychbyłołącznie24.Tamteższerokiopisdziejówwspomnianychorganizacji.
9WzajemnerelacjetychpodmiotóworazpartiipolitycznychopisujeW
.Bujak,Historia
StronnictwaPracy1937-1946-1950,Warszawa1988.
10OstrukturzepodziemiapiszedokładnieW
.Pobóg-Malinowski,op.cit.,s.333in.
11S.Dzięciołowski,op.cit.,s.49.
