Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Pamięćizapośredniczenie
mięćmojadokładniezachowaładrogę,pamięćwskrzesza,wysepki
wspomnień,magazynpamięci,pamięćmozołów,utkanysen,furtka
czarnoksiężnikaitp.Bywaonoprzyrównywanedosztukiikonicznej(ob-
razyzdnapamięci,flandryjskiegobeliny,mainneprawidłaperspek-
tywy),latarniczarnoksięskiej,schowka,worka,garnka(wysypywaćzniej
jakzgarnkanastółwszystko),doszachownicy.Ewokowanieprzeszłości
niewydajesiębowiemwtymprzypadkuczymśskomplikowanym:
Kiedyczłowiekwspomniswojedzieciństwoiprzymknienachwi-
lęoczy,zawszezobaczytenobraz,którysięnajczęściejinajwy-
raźniejzapisałwjegopamięci,któryztamtychdawnychlat
pozostałnajpiękniejszy17.
Podkreślasięjejnadzmysłowość(uchonieodgadnie,okoniedogoni),
zdolnośćunaocznianiaminionychzdarzeń(stanęłymiżywoprzedocza-
mi,widzęwastakżywo,widzęsiebiewjegowieku),wyrazistość(pa-
miętamzjakąśprecyzyjnądokładnością,mampamięćnastawionąna
ostrość),budzeniasentymentu(sercewędruje)inostalgii(naskrzydłach
tęsknoty).Zniemniejsząinwencjąwyliczasięjejmankamenty:wybiór-
czość(pamiętamtylkopodwórze),skłonnośćdodeformacji(Wszystko
siękurczywnaszejpamięci,Niewspomnętunazwisk,bymczegoś
niepoplątał),nietrwałość(pamięćsłabnie),nieostrość(Mamzamglo-
nąpamięć,zatarłosięwieleszczegółów),przypadkowość(Czasamicoś
bardzodawnegopamiętasiędoskonale,apotemresztasięzaciera
ijestdziura18itp.).StanisławLemuciekasięwręczdopersonifikacji,gdy
pisze:
[…]cozaobojętnośćpamięci,którawszystkoprzecieżwieimoże,
aleniepoddajesięuparcie,wzgardliwiezamknięta,ignorująca
wpływczasu,niezawisłaodniego.[…]Jakjązrozumieć,jaksię
zniąpogodzić?.
Stosujeteżwstosunkudoniejzabieganimalizacji(Stanowimyznią
jakbyparęboczącychsięnasiebiekoni,któreciągnątensamwóz19).
Gorszyjestjednakbrakpamięciizapominanie(Niepotrafięwyliczyć…,
Niepamiętam…).Amnezjadotyczyzwłaszczapierwszychlatżycia;Kiedy
byłammaleńka—wyznajeKazimieraIłłakowiczówna—
17W.ŻÓŁKIEWSKA:Przyjacielemojegodzieciństwa.Warszawa1969,s.5.
18M.IWASzKIEWIcz:Zpamięci.Warszawa2005,s.5.
19S.LEM:WysokiZamek.Wierszemłodzieńcze.Kraków1975,s.132—133.
