Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
31
charakterwręczchorobliwy
68
.Zjawiskotobyłowyrazem
kulturyciekawości,jakokreśliłjąKrzysztofPomian,która
nrządziłapodczasbezkrólewiamiędzyepokąteologiiaepoką
nauki”
69
.Ucieleśnionabyławróżnychobliczachkolekcji:
wkunst-iwunderkamerach(gabinetachsztukiiosobliwo-
ści),wbiblioteceerudyty,wlaboratoriumchemika,który
wciążpozostawałpodsilnymoddziaływaniemmyśliherme-
tycznej,czyteż-szerzej-wgabinecieuczonegohumanisty.
Jejkonsekwencjąbyłozjednejstronypodziwianiega-
binetówosobliwościikolekcjonowanierzadkichokazów,
któreswojąniezwykłościąpotrafiływprawićzwiedzających
wzdumienie,zdrugiejzaś-korzystaniezuciechjarmar-
ku,gdziemożnabyłopodziwiaćtresowaneniedźwiedzie.
SebastianFabianKlonowictakkrytykowałtakiezachowa-
niawliściededykacyjnymdoswoichpieśni:
Dziwnawżdyjednakrzeczmnie,uprzejmiełaskawyPrełacie,
żetakjestzepsowananaturawludziech,iżsiędziwują,kiedy
coosobliwegoczłowiekurobi,kiedycomisternegozWene-
cyjejaboskądinądprzywiozą,nawetkiedyjakieniewidane
źwierzęzAfrykiaboinszejziemieprzywiodą,wszyscy
stademidątakowejsięrzeczyprzypatrując;nawetkiedysię
jakikuglarzabodziwotwórcazjawi,małobyzewszystkiego
miastaludzizasobąniewywabił70.
SłowateskierowanebyłydoJózefaWereszczyńskiego
(1530-1598),prałataiopataklasztorubenedyktynówwSie-
ciechowie,twórcywieludziełmoralizatorskich.Klonowic
podkreślawprzytoczonymfragmencie,żetodziwnośćjest
cechązewszechmiarpożądaną.Wjegoopiniibyłatoforma
68
Por.M.Mejor,Historianaturalnawdziełachpolsko-łacińskichpoe-
tówhumanistycznych.Zarysproblemu,w:Człowiekwobecnatury-
humanizmwobecnaukprzyrodniczych,red.J.Sokolski,Neriton,
Warszawa2010,s.72.
69
K.Pomian,Zbieraczeiosobliwości.Paryż-WenecjaXVI-XVIIIwiek,
przeł.A.Pieńkos,słowo/obrazterytoria,Gdańsk2012,s.83-84.
70
S.F.Klonowic,Hebdomas,tojestSiedmtegodniowychpiosnekwyję-
tychzPierwszychKsiągMojżeszowychkapitułypierwszej,coktóregodnia
PanBógstworzyłijakosiódmegodniaodpoczynął,wyd.ioprac.M.Me-
jor,E.Wojnowska,Neriton,Warszawa2010,s.61.
