Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
niaoistotęludzką,figuryDionizosa.ObecnośćDionizosawfilozofiiNie-
tzschegonieograniczasiębowiemdowizjistworzonejwNarodzinach
tragedii.WdojrzałejtwórczościHwielkifilolog”nietylkonieporzuca
greckiegoboga,lecz,wprostprzeciwnie,towłaśnieDionizos–tyle,że
zmieniony–przenikacałejegodzieło.Uznajączaśważnośćdionizyjskiej
figury,należałotakżewłączyćwrozważaniaAriadnę.WtensposóbDio-
nizos-ChaosiAriadna-Labirynt,NietzscheańskiefiguryHdefinitywne-
goopisuistnienia”10,wyznaczyłyośrozważań.Foucaultinteresowałnas
przedewszystkimjakotwórczykontynuatormyśliNietzschego;ztego
teżpowoduprzypadłamurolaniecodrugoplanowa,aciężareksplikacji
spocząłnadzieleNietzschego,jakoźródle.Jeślijednakzostałamuprzy-
pisanarolakontynuatoramyśliNietzscheańskiej,todionizyjsko-ariadycz-
nąośnależałonanieśćtakżenafilozofięFoucaulta.Przyjęłaonakształt
pytaniaoróżnicęitożsamość.Kroktenbyłryzykowny,alejednocześnie
zduchafoucaultowski.Francuz,wjednymzwywiadów,deklarującswój
nietzscheanizm,mówiłbowiem:HJaludzi,którychkocham,wykorzystu-
ję.Jedynymznamieniempokrewieństwazmyślątaką,jaknietzscheańska,
jestwłaśniejejwykorzystywanie,wykręcanie,zmuszaniedozaciskania
zębów,dokrzyku.Czywówczas,zdaniemkomentatorów,będziesięwier-
nym,czyniewiernym,niemażadnegoznaczenia”11.Zmuszeniedokrzyku
tego,któryzmuszadokrzyku,stałosięzatemstrategią,pozwalającą,jak
sięwydaje,ujawnićpodskórneinieoczywistepołączeniaFoucaultowskiej
iNietzscheańskiejmyśli.Abydogłębniezbadaćkwesfięistotyludzkiej,
niesposóbbyłopominąćNietzscheańskąontologięsił,którejtwórczym
kontynuatorem–wświetleprzyjętychzałożeń–jestFoucault.Myśląc
bowiemoNietzschemtylkoiwyłączniejakookrytykukultury(casusod-
czytańmłodopolskich),poruszającymsięnapoziomieantropologicznym,
ignorujesiędrugiaspektjegofilozofii,amianowicieprzedosobowesiły,
poprzedzająceiokreślająceto,coludzkie.Nakłopotliwyfaktniedoce-
nianiaNietzscheańskiejontologiiwfilozofiiedukacjizwracauwagętakże
DouglasW.Yacek:HCzęśćzamieszaniaotaczającegoNietzscheańskądok-
trynęprzekraczaniasiebie,wfilozofiiedukacjispowodowanajestogólnym
uchylaniemsięodzaangażowaniawNietzscheańskiesiebienapoziomie
10K.Matuszewski,Fanatykżycia[w:]F.Nietzsche,Wiedzaradosna(Lagayascienza),
tłum.L.Staff,WydawnictwoZielonaSowa,Kraków2006,s.250.
11M.Foucault,Grywładzy.RozmowazMichelemFoucaultem,tłum.T.Komendant,
HLiteraturanaŚwiecie”1988,nr6(203),s.320.
