Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OperawpierwszejpołowieXIXwieku.EdukacjaoperowaMickiewicza,Krasińskiegoi...
TakżeinneelementyMozartowskiejoperywepoceromantycznej
zostałyznaczącoprzewartościowane.OtopostaćdonnyElwiry,obłąka-
nejofiarymiłosnychzapędówdonGiovanniego,zgodniezestetykątea-
truXVIII-wiecznegostanowiłaklasycznyprzykładbohaterkikomicz-
nej,gdyżzakomiczneuważanowówczasobjawyszaleństwa
19
.Wystarczy
przypomniećefekt,jakibyłzamierzeniemautorawscenierozpoczyna-
jącejaktII,wktórejdonnaElwirazalecasiędoudającegodonGiovan-
niegoLeporella
20
,podczasgdysamdonGiovanniwprzebraniuswojego
sługizamierzauwieśćsłużącądonnyElwiry(całaprzebierankaspowo-
dowanajestzresztąwłaśnietym,iżdonGiovanniuważa,żewstroju
pananiezdoławzbudzićnależytychuczućwsercusłużącej).Zarówno
samobłędElwiry,jakiwszystkietegorodzajuchwytyquiproquosąwDon
GiovannimMozartawyraźnympiętnemfarsowejproweniencjitema-
tu
21
,elementamikomicznymiwykorzystanymidorozbawieniawidza.
Widzaromantycznegoprowokująonejednakdozgołainnychprzemy-
śleń.Dlaniegobowiemszaleństwojeststanempodniosłym,asytuacja
oszalałejzmiłościkobiety,któraswojewyznaniaadresujedosługiuda-
jącegopana,jestnieśmieszna,aletragiczna.
ProcesprzetwarzaniamateriiDonGiovanniego-któryprzecież
wciążpozostawałtymsamymdziełemdotegosamegotekstu-zopery
komicznejwtragiczną,zwesołegodramatuwpodniosłyutwóropo-
dwójnym,metafizycznymdnie,rozpocząłsięwmomencie,wktórym
owąwłoskąoperęwprowadzonowobrębkulturyniemieckiej,nadając
jejtymsamymromantycznepiętno.Itakwtłumaczeniuniemieckim
JohannaFriedrichaRochlitzadonGiovanniutraciłswojesiływitalne
pchającegodokolejnychpodbojówmiłosnych,bystaćsięnadmiernie
refleksyjnym,aleiszlachetniejszymbohateremwstylujużromantycz-
19Por.A.Einstein,Mozart...,s.450-451.
20Otym,jakiepokładykomizmutkwiąwtejscenie,mogąświadczyćpomysłyreżyse-
rówwykorzystującychmożliwościtejfarsowejprzebieranki.Np.wprzywoływanejjuż
realizacjizLaScaliukrytyzapelerynąLeporelladonGiovanniśpiewaisterujeswoim
sługąjakmarionetką,podczasgdyLeporellojedyniewykonujemechaniczne,przesadnie
ekspresyjneruchyiostentacyjnieporuszaustami.Całośćmawyraźniekomicznyrys,
zupełniesprzecznyzpotencjalnymromantycznymodczytaniemtejscenyjakotragicz-
nejzpunktuwidzeniadonnyElwiry.
21OgłębokimzakorzenieniukreacjidonnyElwirywwyobraźnirodemzoperybuffa
piszewswojejksiążceI.Kowalkowska,Portretkobietydojrzałejwoperzebuffa.Analiza
porównawczapostaciDonnyEufemiizopery„DonProcopio”Georges’aBizetaiDonnyElwiry
zopery„DonGiovanni”WolfgangaAmadeuszaMozarta,ZielonaGóra2004.
~21~
