Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SAMORZĄDWPRUSACHPOLSKICHWCZASACHNOWOŻYTNYCH
WdrugiejpołowieXVw.radapruskazbierałasiędośćczęsto-trzydo
czterechrazyrocznie.Niebyłaonajednakkompetentnadorozstrzy-
ganiawszystkichspraw,azwłaszczauchwalaniapodatkówczypomo-
cywojskowej-prerogatywytebyłyzagwarantowanewyłączniedlazjaz-
dówstanów.Zjazdystanówzbierałysiędośćczęsto,alerzadziejniżrada
pruska,bodwa-trzyrazywroku.Obradyzjazdustanówodbywałysię
wdwóchizbach:ziemskiejimiejskiej.Wtejpierwszejzasiadalidostoj-
nicyduchowni,świeccyizwykłaszlachta,wdrugiejdużeimałemiasta.
Wynikiobraduzgadnianozapośrednictwemposłów,częstoczłonków
rady,którzybyliwobydwuizbach.Strukturazjazdówstanówuległa
zasadniczejzmianiewroku1508.Złożyłysięnatodwieprzyczyny:
1)dążenieradypruskiejdozamknięciaswegoskładu,2)dążenieszlach-
typruskiejdoemancypacjispodwpływumożnych.Itakradcypruscy,
wtrosceosprawnośćfunkcjonowaniaradyizachowanietajemnicydys-
kusji,uznalizasłuszneniedopuszczaniedoichobradposłówszlachec-
kich.Toniekorzystneposunięcieradypruskiejwobecszlachtymusiało
wywołaćniezadowolenietejostatniej,tymbardziejżezgołaodmienna
byłasytuacjaszlachtywKoronie,gdziegwałtownierosłapozycjatego
stanu.SłuszniechybasądziEduardTurowski9,iżwroku1508nastąpiło
wPrusachKrólewskichutworzenieosobnejizbyszlacheckiej,pozaradą
pruską,zresztąwedługwzorówpolskich.Szlachtapruskazaopatrzona
wszlachtękoronnąbędziedomagaćsięodtądodkrólazwoływaniazjaz-
dówwojewódzkichwceluobraniaposłównazjazdstanów.Ostatecz-
niewroku1526procesprzebudowystrukturyzjazdówstanówzakoń-
czyłsię.ZjazdstanówPrusKrólewskichprzekształciłsięwsejmik(sejm
pruski).Zbierałsięonodtądregularniedwarazydoroku,zazwyczaj
wMalborkuiwGrudziądzu.Wroku1569doszłodouniiparlamen-
tarnejPrusKrólewskichiKorony.Sejmpruskistałsięjednymzsejmów
generalnychRzeczypospolitej.Składałsięonzdwóchizb:izbywyższej
(zwanejsenatem-radąpruską),doktórejwchodziłoowychsiedemna-
sturadców(dwóchbiskupów,dziewięciuradcówszlacheckich,sześciu
9
E.Turowski,DieinnenpolitischeEntwicklungPolnisch-Preussenundseinestaats-
rechtlicheStellungzuPolenvom2.mornerFriedenbiszumReichstagvonLublin
(1466-1569),Berlin1937,s.74-75iJ.Małłek,Zestudiównaddwuizbowymsyste-
memreprezentacjiwPrusachzakonnych,PrusachKrólewskichiPrusachKsiążęcych
odXVdoXVIIIwieku,nCzasopismoPrawno-Historyczne”1993,t.XLV
,z.1/2,
s.231-243.
49
