Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
POJĘCIA
PERSONHOOD
,CZYLIOSOBOWOŚCI
(JAKOSTANUBYCIAINDYWIDUALNĄOSOBĄ),
IZORIENTOWANIANAOSOBĘ
Mimożeideaopiekizorientowanejnaosobębyłajużznanawochroniezdrowia
wcześniej,dopierow2006rokujejzałożeniateoretycznezostałyszczegółowo
omówionewperspektywiepielęgniarskiej.Dziękiopisaniutejteorii(dla
przypomnienia:teoriajestmapąróżnychpojęćilogicznychpołączeńmiędzy
nimi,opisującąiwyjaśniającąjakeśzjawisko)badaczeopiekizorientowanej
naosobęzyskalipodstawyteoretycznedobudowaniaitestowaniahipotez
badawczych,apraktycyzyskalistrukturęteoretycznątłumaczącąpewne
zjawiska,uzasadniającąichpostępowanieipozwalającąwświadomysposób
planowaćskutecznąopiekęodpowiadającąpotrzebompacjentów.
Wtejteoriijednymzkluczowychpojęćjestosoba(person).Dobrezrozu-
mienieznaczeniaterminupersonhood,któryoznaczaosobowość(niejedynie
wsensiecharakteru,alewsensiebyciaindywidualnąosobą),izainicjo-
waniepatrzenianapacjentówprzezjegopryzmatabsolutnieniezbędne
wskutecznymstosowaniumodeluopiekizorientowanejnaosobę(abyzacząć
traktowaćpacjentówpodmiotowo,anieprzedmiotowo).Zhistorycznego
punktuwidzeniauzgodnienietego,codokładnieskładasięnaosobęczytego,
coznaczybyćosobą,odwielulatjestproblematyczne.Równieżdzisiajnie
jesttołatwedookreślenia,m.in.podwzględemprawnym(przykłademnp.
różnicewpostrzeganiupoczątkustawaniasięosobą).Wielufilozofówzauwa-
żyło,żedobyciaosobąniewystarczyposiadanieokreślonychcechfizycznych
ipsychicznych,któreodróżniająnasodinnychgatunkówzwierząt(boczy
przestajemyniąbyć,gdyzjakiegośpowodujetracimynp.wwynikucho-
roby?).Wszukaniuodpowiedzinatopytaniezauważono,wogóletrudno
zakładać,żesamoposiadanieróżnychcech,umiejętnościczyatrybutów
czyninasosobami,ponieważcoś,coposiadamy,teoretyczniezawszemożna
stracić,atoniepowoduje,żenagleprzestajemybyćosobami.Dlategoposta-
nowionoinaczejspojrzećnatofilozoficznezagadniene.Zaczętorozważaćje
zperspektywyraczejwewnętrznegopoczucianiżzewnętrznegoposiadania,
opisującbycieosobą(wznaczeniupersonhood)jakopoczuciebyciasobączy
wewnętrzneuczucie,którejestwykładniąnaszychemocji,uczuć,pragnieńczy
motywacji,pozwalającenamczućsięsobąwświeciezewnętrznym.Tenter-
minrównieżniejestidealny,ponieważwniektórychchorobachpostrzeganie
1.1.IdeAOPIekIZORIenTOwAnejnAOSObę
9