Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WnItinerarium”znajdujemyskrupulatnienotowanyprzebiegdrogi.Możemy
dziękitymzapiskomodtworzyćnietylkoprędkośćporuszaniasiępodróżników,ale
takżepoznaćkosztypodróżowania.Szczególnieciekaweokazująsięzapisyodro-
dzeprzezAlpyiopinieomijanychkrajobrazach.otrzymujemydokładneinformacje
opaszportach,oprzekraczaniugranicpaństwowychioopłatachcelnychnakolej-
nychndoganach”
,aletakżeoopłatachdrogowych.Lanhauszapisałteżwieleinforma-
cjiogospodach,gdziespożywałobiadyinocował.
WartozwrócićuwagęnainformacjeprzekazaneprzezLanhausaozwiedzanych
budowlach,przedewszystkimkościołachrzymskich,dokumentująceówczesnyich
wygląd.Ciekawamożebyćtakżeanalizaprzytaczanychprzezniegoinskrypcji.Ko-
piowanieichświadczyojegozainteresowaniachiwnikliwościjakoobserwatora.
Zwracatakżeuwagęprzedstawionywdiariuszusposóbfunkcjonowaniaróżnychin-
stytucjikościelnych,przedewszystkimRotyRzymskiej,przedktórątoczyłsięproces
międzybożogrobcamiakapitułągnieźnieńską.Znalazłosiętuteżwielewiadomości
ozakulisowychdziałaniachadwokatówobustronsporu.
NapodstawienotatekLanhausamożnaodtworzyćatmosferęniepewności,jaka
zapanowaławWiecznymMieściepośmiercipapieżaKlemensaXIII(zm.2lutego
1769r.)itrwaławczasiekonklawe(15lutego-19maja1769r.)zakończonegoobio-
remnowegopapieża-KlemensaXIV
.Widaćznichwyraźnie,podjakąpresjąkoalicji
antyjezuickiejznaleźlisiękardynałowiezgromadzeniwówczaswRzymie.
JakozakonnikmusiałLanhausdokładnierozliczyćsięzwydawanychpieniędzy,
zwłaszczażesprawasądowawRzymiebyłakosztowna.Należypodkreślićwielką
skrupulatnośćautora,któryzawszedokładniezapisywałswojewydatkinajedzenie
ipicie(wtymnawinoiczęstonanrosolis”
,czylilikier).Przytymoddzielałkosztypo-
niesionenaprowadzeniesprawyczyuzyskanieodpustówodwłasnychwydatków.Na
gorącozapisywałwydatkiwnpugilaresach”
,apotemprzepisywałjedonItinerarium”
.
Wpewnymmiejscu(t.1,s.19)zapisał:nwydałemjeszczeizł1,jenożemniemógł
dojśćzpugilaresów,czyliwnichprzeczytaćnaco”
.Niezwykleszczegółowezapiski
dotyczącewydatkówwkolejnychkrajachmogąstanowićpodstawędociekawych
rozważańnadkosztamipodróży.
JakoczłowiekniezwykleskrupulatnyLanhauspodawałdośćczęstodokładnego-
dziny,wktórychnastępowałyokreślonezdarzenia.Wczasiedrogi,ażdoRzymu,
określałtenczaswedługzasadobowiązującychwPolsce,awięcstosującpodział
dobyna12godzinodpółnocyi12godzinodpołudnia.PrzebywającjużwRzymie,
zacząłposługiwaćsięobowiązującymwówczesnejItaliisystememliczeniagodzin
wciągudoby,począwszyodpółgodzinypozachodziesłońca,określającjakogodzi-
nępierwszągodzinęprzypadającąpozmierzchuiliczącczasdogodziny24.Niekiedy
jednocześniepodawałgodzinęwedługsystemuobowiązującegowPolsce12.
Szczegółoweinformacjezawartewtekściediariuszaodnosząsiędowłaściwie
wszystkichaspektówdziałalnościczłowieka,dlategokażdyhistorykmożetuodna-
12L.Zajdler,Dziejezegara,Warszawa19803,s.189inn.
XII
