Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rach10,5cmszerokościi15,6cmwysokości,licząodpowiednio314oraz306stron.
Jednakdrugitom,pisanydrobnymizwartympismem,jestoprawiejednączwartą
obszerniejszyodtomupierwszego.NumeracjistrondokonałsamLanhaus.Wdru-
gimtomiejednakpomyliłsięinawielustronachwpisałbłędnenumerysetek.Wwy-
daniuzaznaczonoteomyłki.
Nieulegawątpliwości,żeistniałtrzecitomdiariusza,jakotymświadczyprzede
wszystkimdopisekzamieszczonyprzezLanhausawt.IInas.400,zpewnościąjuż
pozakończeniupisaniategotomu(nVideadhucIIIpart[em]itiner[arii],fol.8cir-
cafinem”).Niestetytomtrzecizaginąłdawno,skoronieodnalazłgojużpodko-
niecXIXw.odkrywcanItinerarium”S.Karwowski.Zapewneposiadałontakiesame
wymiary,jakpozostałedwatomy.DowodzitegonotatkaLanhausa,którynakońcu
t.Inas.306zapisał,żezamówiłuintroligatoran3książeczkipodobnejakdlakon-
tynuacyiDyjaryjusza”
.Możnaprzypuszczać,żewjednejztychksiążeczekzostałspi-
sanynietylkozachowanytomdrugi,aletakżeizaginionytrzecitomnItinerarium”
.
Jednaznichmogłasłużyćteżjakonpugilares”
,wktórymLanhauszapisywałołów-
kiemnabieżącowrażeniazpodróży,apotemprzepisywałjedoczystopisudiariusza.
ZachowanyrękopisLanhausanapisanyjestdośćwyraźnie,jedyniekilkadzie-
siątstrondrugiegotomumatekstniecowyblakły,utrudniającyodczytywanie.Już
wczasiepisaniatychstronskarżyłsięautornajakośćatramentu.Naszczęściepo
kilkudniachdokonałzakupunowegoinkaustuidalszaczęśćrękopisujestjużwpełni
czytelna.
Diariuszzostałspisanywjęzykupolskim,aleodzwierciedlawielokulturowość,
któraodegrałatakwielkąrolęwżyciujegoautora.Woryginalezdaniasązazwyczaj
długie,cozmusiłowydawcówdoichznacznegoskracania.Wtensposóbpoprawiona
zostaławprawdzieczytelnośćnarracji,alezatraciłsięniepowtarzalnystylpolszczy-
znyLanhausa.Polszczyznata,zresztąwyuczonawczasiepobytuautorawPolsce,
zawieraniecoregionalizmów.Zostałaonaubarwionaciekawymimetaforamiświad-
czącymiobystrościjegoumysłu.
NiestetytekstLanhausaniejestprostywodbiorze,językpolskiprzetykanyjest
bowiemdłuższymilubkrótszymiwtrętamiłacińskimi.Posłużyłyonemiędzyinnymi
dodokładniejszegoprzedstawieniawygląduświątyń,opisuszaticzynnościliturgicz-
nych(niewolnozapominać,żejęzykiemliturgiiwKościelerzymskokatolickimbyła
wówczasłacina)czyukazaniaistotysporuprawnegoprzedinstytucjamipapieskimi.
DlaLanhausa,jakoduchownegoodprawiającegonabożeństwaiposługującegosię
łacinąnacodzień,takapraktykabyłaoczywistością.Dlaznającychłacinętakanar-
racjamożebyćniezwykleinteresująca,innychmożezniechęcićdodokładniejszego
zapoznaniasięztekstem.
Tłumaczeniewszystkichsłówłacińskichwkolejnychprzypisachrozbudowa-
łobyniepotrzebniewydawnictwo.Dlategonajczęściejużywanezwrotyznalazłysię
wnSłowniczkuczęściejwystępującychwyrazówobcychorazstaropolskich”
,awprzy-
pisachzostałyprzetłumaczonesłowaczycałezdaniawystępującejedynierazwtek-
ściecałegodiariusza.ZgodniezprzyjętymzałożeniemwewspomnianymnSłow-
niczku”zostałyumieszczonetakżedośćczęstostosowaneprzezautorałacińskie
XV
