Opowieści ucieszne

Poggio Bracciolini

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-3845-5

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323538455

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

494

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Bracciolini, Poggio. Opowieści ucieszne. Red. Olszaniec, Włodzimierz; Olszewski, Mikołaj . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2019, 494 s. ISBN 978-83-235-3845-5, doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323538455

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Bracciolini, P.

A2 Olszaniec, W.

A2 Olszewski, M.

T1 Opowieści ucieszne

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2019

SN 978-83-235-3845-5

DOI https://doi.org/10.31338/uw.9788323538455

Bibliografia BibTex:

@Book{ 213245, author = "Bracciolini, Poggio", editor = "Olszaniec, Włodzimierz and Olszewski, Mikołaj", title = "Opowieści ucieszne", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2019", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-3845-5", doi = "https://doi.org/10.31338/uw.9788323538455" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Bracciolini, Poggio

ED - Olszaniec, Włodzimierz

ED - Olszewski, Mikołaj

TI - Opowieści ucieszne

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2019

SN - 978-83-235-3845-5

ER -

DOI - https://doi.org/10.31338/uw.9788323538455

Netografia (standard APA):

Bracciolini, Poggio. Red. Olszaniec, Włodzimierz; Olszewski, Mikołaj. Opowieści ucieszne [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2019 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/opowiesci-ucieszne-poggio-bracciolini-213245. doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323538455

Poggio Bracciolini, Liber facetiarum, facecje renesowe, opowieści ucieszne, facetiae, jocose tales

Pierwsze polskie tłumaczenie Liber facetiarum Poggia Braccioliniego, nieznanego utworu piętnastowiecznej łacińskiej literatury renesansowej, na który złożyło się ponad 270 moralizujących, rubasznych, niekiedy skandalizujących, opowiastek. Dzieło t...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-3845-5

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323538455

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

494

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa15
Od tłumaczki61
Poggio Bracciolini, Opowieści ucieszne 69Przedmowa florentyńczyka Poggia po to napisana, żeby zawistnicy poniechali uszczypliwości z powodu nazbyt prostego stylu Opowieści uciesznych71
I. Ubogi szyper z Gaety75
II. Medyk leczący wariatów i szaleńców77
III. Bonaccio de’ Guasconi do późna wyleguje się w łóżku81
IV. Żyd za namową staje się chrześcijaninem83
V. Dureń przekonany, że jego żona ma dwie cipy85
VI. Wdowa pożądająca biedaka87
VII I. Powiedzonko Zuccara89
VII. Niewidoczny jeździec89
IX. Podesta91
X. Kobieta oszukująca męża93
XI. Ksiądz nie pamięta o Niedzieli Palmowej95
XII. Rzemieślnik pyta wieśniaków, czy chcą kupić żywego, czy martwego Chrystusa na krzyżu97
XIII. Kucharz odpowiada Najjaśniejszemu Księciu Mediolanu99
XIV. Słowa tegoż kucharza do rzeczonego znamienitego księcia101
XV. Prośba owego kucharza do rzeczonego księcia101
XVI. Gianozzo Visconti103
XVII. Dobry przykład krawca Viscontich105
XIX. Kardynał zachęca wojska papieskie do walki107
XVII I. Facino Cane i skarga na rozbój107
XX. Patriarcha otrzymuje odpowiedź109
XXI. Papież Urban VI111
XXII. Ksiądz zamiast ornatu dostarcza biskupowi kapłony111
XXIII. Mój przyjaciel ubolewa, że głupszych i mniej od niego zacnych ceni się bardziej niż jego113
XXIV. Wariatka115
XXV. Kobieta nad Padem117
XXVI. Opat z Settimo117
XXVII I. Słowa cesarza Zygmunta119
XXVII. Ciężarna siostra mieszkańca Konstancji119
XXIX. Słowa księdza Lorenza z Rzymu121
XXX. Opowieść Niccola d’Anagni121
XXXI. Cudowne wydarzenie123
XXXII. Opowieść mistrza Hugona ze Sieny125
XXXIII. Kolejna opowieść o potworze125
XXXIV. O potworze raz jeszcze127
XXXV. Błazen żartuje z papieża Bonifacego129
XXXVI. Ksiądz urządza pogrzeb psu131
XXXVII. Władca niesłusznie oskarża bogacza133
XXXIX. Minaccio udziela rady wieśniakowi135
XXXVII I. Zakonnik wygłasza bardzo krótkie kazanie135
XL. Słowne zabawy tegoż Minaccia137
XLI. Jednooki biedak zamierza kupić zboże139
XLII. Mąż prosi chorą żonę o przebaczenie139
XLII I. Młoda żona zarzuca mężowi, że jego fiut jest za krótki141
XLIV. Kaznodzieja, który wybrałby raczej dziesięć dziewic niż jedną mężatkę143
XLV. Paolo udziela nieuświadomionym lekcji rozpusty145
XLVI. Spowiednik145
XLVII I. Z akonnik podczas wojny wspomina o pokoju147
XLVII. Dowcipna odpowiedź kobiety147
XLIX. Opowieść o Francesku Filelfie149
L. Kardynał Bordeaux i szalbierz151
LI. Ridolfo odpowiada Bernabowi153
LII I. Ridolfo odmalowany przez florentyńczyków jako zdrajca155
LII. Jeszcze jedna dowcipna odpowiedź Ridolfa155
LIV. Ridolfo zraniony strzałą157
LV. Przygoda Mancina157
LVI. Człowiek z pługiem na ramionach159
LVII. Celna riposta florenckiego poety Dantego161
LIX. Uparta kobieta nazywa swojego męża wszarzem163
LVII I. Jeszcze jedna dowcipna odpowiedź poety163
LX. Mąż szuka żony, która utopiła się w rzece165
LXI. Wieśniak pragnie zostać szlachcicem167
LXII. Guglielmo o wyjątkowym fiucie167
LXII I. Odpowiedź mieszkanki Pizy169
LXIV. Szacowna matrona widzi w oknie ubrania dziwki169
LXV. Nauka171
LXVI. Co mieszkaniec Perugii powiedział swojej żonie171
LXVII. Nadzwyczaj dowcipna wypowiedź pewnegomłodzieńca173
LXIX. Wieśniak niesie na targ gęś175
LXVII I. Tępak jest przekonany, że naśladowca jego głosujest nim samym175
LXX. Skąpiec wypija siuśki177
LXXI. Obłudna spowiedź pasterza179
LXXII I. Ojciec wypomina synowi pijaństwo181
LXXII. Kostera wtrącony do więzienia za grę w kości181
LXXIV. Młodzieniec z Perugii183
LXXV. Książę andegaweński pokazuje Ridolfowi cenneprzedmioty183
LXXVI. Ridolfo raz jeszcze185
LXXVII I. Dwie dziwki kłócą się o lniane płótno187
LXXVII. Dowcipne powiedzonko mieszkańca Perugii187
LXXIX. Kogut i lis189
LXXX. Dowcipne słowa191
LXXXI. Scysja między florentyńczykiem a wenecjaninem191
LXXXII. Antonio Loschi dokonuje porównania193
LXXXII I. Deklamator zapowiada śmierć Hektora195
LXXXIV. Kobieta udaje nieżywą197
LXXXV. Udany żart florenckiego żołnierza197
LXXXVI. Szlachcic i jego kłótliwa żona199
LXXXVII. Lekkoduch i jego kuracja dla osłów201
LXXXIX. Lekarz i pacjentka203
LXXXVII I. Odpowiedź Pietra de Eghi203
XC. Ucieszna historyjka o wenecjaninie, który nie rozpoznał własnego konia205
XCI I. Stary lichwiarz boi się utracić oszczędności207
XCI. Odpowiedź bolończyka Carla207
XCI V. Doktor i ignorant209
XCII I. Stara dziwka209
XCV. Opowieść biskupa Aletto211
XCVI. Dowcipna uwaga pewnego opata211
XCVII I. Kopista opowiada o cudownych wydarzeniach213
XCVII. Druga dowcipna uwaga213
XCI X. Zdumiewające skutki lekceważenia świętych215
osła217
CI. Nadzwyczajna tępota człowiecza219
CI I. Nadzwyczajna tępota człowiecza raz jeszcze221
CII I. Brodaty starzec221
CI V. Opowiastka Carla z Bolonii o pewnym notariuszu223
CV. Doktor z Florencji wysłany z poselstwem do królowejdomaga się od niej schadzki225
CVI. Pewien mężczyzna rozpoznaje diabła pod postacią kobiety227
CVII. Angelotto opowiada podobną historyjkę229
CVII I. Adwokat otrzymuje honorarium w figachi brzoskwiniach231
CI X. Sprytny lekarz odwiedza chorych233
CX. Dwóch mężczyzn spiera się o pieniądze235
CXI. Niezbyt biegły lekarz bada mocz kobiety i stawiadiagnozę, że trzeba jej chłopa237
CXII. Mąż dogadza chorej żonie, ona zaś wraca do zdrowia239
CXII I. Analfabeta żąda od arcybiskupa Mediolanu godności dziekana241
CXIV. Dziwka oskarża golarza243
CXV. Wdowa spowiada się zakonnikowi243
CXVI. Mąż udaje przed żoną, że umarł245
CXVII I. Spowiednik odpowiada księciu Bernabowi247
CXVII. Naiwna żonka z Bolonii247
ciężaru249
CXX. Odpowiedź, jaką usłyszał pewien człowiek, który chciał wydać tysiąc florenów, by poznano jego walory251
CXXI. Żarcik sławnego Dantego251
CXXII I. Swawolne pytanie pewnego kapłana253
CXXII. Odpowiedź, jaką uzyskał mężczyzna na pytanie, czy jego żona mogła być w ciąży przez dwanaście miesięcy253
CXXIV. Kpina z posła Perugii255
CXXV. Posłowie z Perugii przybywają do papieża Urbana257
CXXVI. Idiotyczne słowa florenckich posłów259
CXXVII I. Mąż kupuje żonie bardzo drogą suknię261
CXXVII. Dowcipne stwierdzenie sieneńczyka Gianpietra261
CXXIX. Zabawna opowieść o lekarzu263
CXXX. Człowiek, który we śnie znalazł złoto263
CXXXI. Sekretarz cesarza Fryderyka265
CXXXII. Pewien florentyńczyk zjada niechcący martwego Żyda267
CXXXII I. Senna wizja Francesca Filelfa269
CXXXIV. Pijak269
CXXXV. Żarcik papieskiego sekretarza Eberharda, którypierdnął w obecności kardynała271
CXXXVI. Zabawny żart kardynała271
CXXXVII. Kobieta, pragnąc zasłonić głowę, odkrywa tyłek273
CXXXVII I. Zabawna opowieść o człowieku, który wysłał listy do żony i do kupca275
CXL. Starzec czyni zapis dla żony277
CXXXIX. Opowieść o Dantem często karcącym żonę277
CXLI. Zuccaro opowiada o kobiecie, która szukała pomocymedycznej u księdza279
CXLII. Pustelnik sypia z wieloma kobietami281
CXLII I. Młody florentyńczyk dogadza sobie z własną macochą283
CXLIV. Bracia Mniejsi kłócą się o to, w jaki sposób namalować świętego Franciszka285
CXLV. Florencki kapłan, który wybrał się na Węgry287
CXLVI. Wieśniak odpowiada gospodarzowi289
CXLVII. Powiedzonko pewnego cudaka289
CXLVII I. Jak po świniobiciu znajomy zakpił sobie z sąsiada291
CL. Nieuświadomiony młokos podczas nocy poślubnejnie potrafi przespać się z żoną293
CXLIX. Odpowiedź Facina Cane293
CLI. Żona pasterza ma syna z księdzem295
CLII I. Biedak udziela dowcipnej odpowiedzi bogatemuzmarźlakowi297
CLII. Wieśniak przyprowadza osły objuczone zbożem297
CLIV. Góral pragnie wydać córkę za mąż299
CLV. Proboszcz poucza młodą kobietę, że jest mu winnadziesięcinę299
CLVI. Lekarz wykorzystuje chorą żonę krawca301
CLVII. Florentyńczyk zaręcza się z córką wdowy301
CLIX. Zabawna opowieść kucharza Gianniego305
CLVII I. Lichwiarz z Vicenzy305
za pazuchą307
CLXI. Głupiec z Wenecji wykpiony przez wędrownego pigularza309
CLXII I. Lis ucieka przed psami, a wieśniak ukrywa go w słomie311
CLXII. Wenecjanin w drodze do Treviso zostaje uderzonykamieniem w nerki przez służącego311
CLXIV. Florentyńczyk kupuje konia313
CLXV. Żarcik trefnisia Gonnelli315
CLXVI. Jeszcze jedna historyjka o złaknionym wróżebnego daru315
CLXVII. Papież Eugeniusz zostaje powiadomiony o wróżebnych znakach317
CLXVII I. Cudowny znak319
CLXIX. Notariusz z Florencji oszustem321
CLXX. Zakonnik wkłada fiuta w otwór w desce323
CLXXI. Straszliwa opowieść o chłopcu pożerającym dzieci325
CLXXII. Szlachcic florencki udaje, że wychodzi z domu, a w istocie ukrywa się w sypialni nieświadomej tego żony327
CLXXII I. Mężczyzna przyłapany na cudzołóstwie udaje wzór czystości329
CLXXIV. Podobna historia329
CLXXV. Biedak zarabia na życie jako przewoźnik331
CLXXVI. Głupi mediolańczyk wręcza księdzu wykaz swoichgrzechów333
CLXXVII. Pewien mężczyzna prosi przyjaciela, by wychwalał go podczas wizyty u teściów335
CLXXIX. Niedouczony uczony gada podczas polowania na ptaki337
CLXXVII I. Sieneńczyk Pasquino wyraża życzenie, by rozpadły się organy państwa337
CLXXX. Kobieta przekonana, że rozciągnięta cipa jest zaletą339
CLXXXI. Zabawna opowieść o położnicy341
CLXXXII. Przesadna pochwała młodego rzymianina341
CLXXXII I. Ludzie miewają różne życzenia343
CLXXXIV. Kupiec wychwala swoją żonę, twierdząc, że nigdynie pierdnęła343
CLXXXV. Bardzo rozumna odpowiedź udzielona oszczercy345
CLXXXVI. Dowcipna odpowiedź, którą można odnieśćdo wielu biskupów347
CLXXXVII. Przytyk pod adresem Francesca Filelfa349
CLXXXIX. Notariusz zostaje rajfurem351
CLXXXVII I. Kolejna riposta wymierzona w Filelfa351
CXC. Żart Petrilla, który uwolnił szpital od nędzarzy353
CXCI I. Dźwięk355
CXCI. Zabawna historyjka o młodzieńcu, który wykorzystałwszystkich domowników355
CXCII I. Hiszpański książę nakazuje milczenie swojemu synowi o niewyparzonym języku357
CXCI V. Dowcipna odpowiedź pewnego opiekuna359
CXCV. Podstępny zakonnik dzięki fortelowi dogadza sobiez kumą361
CXCVI. Angelotto w zabawny sposób określa greckiego kardynała363
CXCVII. Tęgawy jeździec363
CXCVII I. Komiczna reakcja pewnego sędziego na Klementyny i Nowele365
CC. Pewien kaznodzieja367
CXCI X. Środek na chłody367
CC I. Młoda żona rozdzielona z mężem369
CCI I. Dwaj mężczyźni wiodą spór o herb369
CCII I. Żarcik lekarza, który ordynował lekarstwana chybił trafił371
CC V. Grecy i genueńczycy ukarani za zabójstwo373
CCI V. Rada udzielona zmartwionemu dłużnikowi373
CC VI. Kpina z rzymian jedzących virtutes375
CC VII I. Równie zabawna historyjka o obietnicy złożonejświętemu Cyriakowi377
CC VII. Woskowa świeca dla Dziewicy Maryi377
CCI X. Wdowa pragnie męża w podeszłym wieku379
CC X. Brat zakonny wpędza przeoryszę w kłopoty381
CC XI. Chłopiec celnie odpowiada kardynałowi Angelottowi383
CC XII I. Młoda żona puszcza bąki385
CC XII. Czeladnik garbarza baraszkuje z żoną swego pryncypała385
CC XIV. Co jest milsze Bogu – słowa czy uczynki?387
CC XV. Egipcjanin namawiany do konwersji387
CC XVI. Hiszpański biskup zajada kuropatwy jako ryby389
CC XVII. Błazen śpi z arcybiskupem Kolonii i nazywa goczworonogiem389
CC XIX. Potępienie sposobu życia kardynała Angelotta391
CC XVII I. Papież Marcin wystawia na pośmiewiskonatrętnego posła391
CC XX. Błazen wyśmiewa się z florenckiego żołnierza393
CC XXI. Córka tłumaczy się przed ojcem z bezpłodności395
CC XXII. Ujawnione cudzołóstwo Giovanniego Andrei395
CC XXII I. Zakonnik od Braci Mniejszych przyprawia chłopcu nos397
CC XXIV. Florentyńczyk zawołanym kłamczuchem399
CC XXV. Zazdrośnik się kastruje, żeby wystawić na próbęwierność żony401
CC XXVI. Co usłyszał kapłan podczas offertorium401
CC XXVII I. Mądre słowa kardynała Awinionu skierowanedo króla Francji403
CC XXVII. Kapłan myli się podczas kazania i mówi „sto”zamiast „tysiąc”403
CC XXIX. Straszliwe zdarzenie w kościele na Lateranie405
CC XXX. Jak zawstydzono kaznodzieję krzykacza407
CC XXXI. Starzec daje nauczkę młodej żonie407
CC XXXII. Spodnie zakonnika stają się relikwią409
CC XXXII I. Talizman przeciwko zarazie413
CC XXXIV. Kardynał Angelotto nierozważnie dopuszczony do głosu415
CC XXXV. Ridolfo dostarcza idealnego konia415
CC XXXVI. Spór między kobietami owocuje zacnym powiedzonkiem417
CC XXXVII I. Zadziwiająca przygoda angielskiego folusznika i jego żony419
CC XXXVII. Ksiądz przechytrza wieśniaka, który chciał go przyłapać419
CC XXXIX. Najpierw spowiedź omowna, a potem dosłowna421
CC XL. Starcie srok i kawek423
CC XLI. Cięta riposta Francesca o potomstwie genueńczyków425
CC XLII. Zrozumiałe, choć prostackie zachowanie pewnegoflorentyńczyka425
CC XLII I. Żartobliwa prośba starca, który nie mógł już sprostać małżeńskim obowiązkom427
CC XLIV. Kurtyzana kpi z wenecjan429
CC XLV. Prostaczek żartuje z uczonych mężów429
CC XLVI. Kupiec krytykujący innych dostaje za swoje431
CC XLVII. Kobieta celnie odpowiada zakochanemuw niej młodzieńcowi433
CC XLVII I. Pewien szlachcic chwyta za broń – i na tym poprzestaje435
CC XLIX. Człowiek, który nie jadł i nie pił przez dwa lata437
CC L. Żarcik człowieka, który obiecywał wyedukować osła441
CC LI. Rozterka księdza: czy Epifania jest mężczyzną,czy kobietą?441
CC LII I. Ptaszki dochodzą do odmiennych wniosków443
CC LII. Fałszywa skrucha lichwiarza powracającegona drogę występku443
CC LIV. Tylko głupiec zakłada sobie na szyję wiele łańcuchów445
CC LV. Ridolfo z Camerino dowcipnie odpowiadana obelgi posła445
CC LVI. Prosiak rozlewa oliwę w domu sędziego447
CC LVII I. Messer perde il piato449
CC LVII. Łysy ogrodnik odpowiada żartem na żartdwóch dziewczyn449
CC LIX. Ulubiona piosenka karczmarzy451
CC LX. Dowcipna opinia o pewnym chudzielcu453
CC LXI. Kobieta skarży się żartem na pusty kałamarz453
CC LXII I. Braciszek od świętego Antoniego, chłop i wilk455
CC LXII. Zabawna konkluzja na temat małej liczbyprzyjaciół Boga455
CC LXIV. Grzesznik i spowiednik w zadziwiający sposóbwyrównują rachunki457
CC LXV. Ostre słowa dwóch młodzieńców z Florencji459
CC LXVI. Wielki wstyd młodzieńca, który podczas obiadunasikał na stół459
CC LXVII. Sprytny pomysł mieszkanki Florencji przyłapanej z kochankiem461
CC LXVII I. Żywy umarły przemawia w drodze do grobu,czym budzi śmiech463
CC LXIX. Sporna kwestia465
CC LXX. Młynarz zwiedziony przez żonę i nakarmionypięcioma jajkami467
CC LXXI. Piękne powiedzenie piękna odmawiające469
CC LXXII. Dowcipna, lecz nie całkiem przyzwoitaodpowiedź pewnej kobiety469
CC LXXII I. Sprośne porównanie do wypadających zębów471
Zakończenie473
Bibliografia475
Wykaz skrótów481
Indeks miejsc cytowanych483
Indeks nazw osobowych485
Indeks nazw geograficznych491

PRZEDMOWA

Sekretarzepapiescyrozmawialikiedyśotym,żenajbardziejdosta-

jąwkośćci,którzypostępująwedługcudzegowidzimisię.Przytak

wielkiejróżnorodnościzdańniejestbowiemwżadensposóbmożli-

wezyskaćuznaniawszystkich-różnymludziompodobająsięprze-

cieżbardzoróżnerzeczy(OUC).

Teadnotacjeidygresjewpołączeniuztreściąfacecjiodsłaniały

przedodbiorcąbrutalnąprawdęoświecie-królestwufałszywych

iobłudnychgłupców,dominiumFortuny-wtakbrawurowym

igwałtownymstylu,iżmożnazadaćsobiepytanie,jaklekturazbioru

miałapomócw,zapowiadanymprzecieżwPrzedmowie,odzyskaniu

spokojuiradości.Tenkatarktycznyefektczytelnikosiągał,zdoby-

wającwprzyjemnysposób(bodziękiśmiechowi)wiedzęoregułach

panującychwświecie.Dziękiopowiastkommógłteżnabraćdystan-

suwobecniepewnościwłasnegolosu,uzależnionegoprzecieżnie-

rzadkoodniepojętychdecyzjiślepejbogini.Pozatymświadomość

znikomościimarnościtheatrummundiprzypominaćmiałatakoczuj-

ności,jakoprzynoszącejpocieszenienadzieinawymierzeniespra-

wiedliwościgrzesznikom,ponieważDwprzypadkuniegodziwców

częstosprawdzasięprzysłowie,żektopodkimdołkikopie,sam

wniewpada”(OUCCLXX).

Opowszechnościzjawiskbudzącychśmiech,aleiskłaniają-

cychdorefleksjiprzekonywałytakżelosykonkretnychbohaterów

Opowieściuciesznych.Znajdziemywśródnichpostaciezrzeczywisto-

ścibliskiejautorowilubpochodzącezniezbytodległejprzeszłości,

zarównomaluczkichprostaczków-częstobezimiennych,bła-

znów(PietroGonnella31),jakiprzedstawicieliwyżynspołecznych

oznanychpersonaliach:papieży(urbanV,urbanVI,BonifacyIX,

GrzegorzXII,BenedyktXIII,MarcinV,EugeniuszIV)ikardy-

nałów(np.Bessarion,Albornoz,LandolfodiMaramauro,Lucido

de’Conti),królówicesarzy(królWładysławikrólowaJoanna

31Szerzejnatentematpor.G.SchIzzEROTTO,Gonnella.Ilmitodelbuffone,

Pisa2000,ss.158-159.

Brak wyników

Opowieści ucieszne

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra