Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWA
45
anegdotPoggia,Bebela,Pauliego.DohistoriiodowcipachSowi-
źrzała,bezpośredniowywodzącychsięzFacetiarumliber,zaliczyć
trzebacztery:14(Historyja,jakoSowiźrzałwMajeburkuzwieżelatać
chciał,ate,którzynadziwyprzyszli,zśmiechemodprawił),34(Historyja,
jakoSowiźrzałwFrankforcieŻydynatysiączłotychprzyprawił,przeda-
jącimłajnozaprorockiejagody),59(Historyja,jakoSowiźrza[ł]utegoż
rzeźnikapowtórepieczeniąwygrał)i86(Historyja,jakoSowiźrzałujed-
negorostrucharzakoniakupił,apołowęmupieniędzydał)53.Ciekawa
itypowajesttutajtechnikaadaptacjiłacińskichpowiastekBraccio-
liniego,gdyżpodpióremnieznanegopolskiegotłumaczazachowu-
oneniemieckierealia,jakdziejesięwhistorii14,gdzieBolonia
zfacecjiLPoggiastajesięMagdeburgiem,szalbierzzaś,któryza-
miastpoleciećzwieży,pokazałzgromadzonymzadek-ulenspie-
glemwyśmiewającymzwieżygłupotęwidzów,leczbezobnażania
się.KomentarzPoggia:DPodobnienaszpapież[…]potylugołosłow-
nychobietnicachpokazałnamwkońcugołytyłek”,odnoszącysię
dozachowaniaGrzegorzaXIIijegoniedotrzymanejobietnicyza-
kończeniaschizmy,niezostałprzetłumaczony,afunkcjępuentypeł-
niąsłowawystrychniętychnadudkaciekawskich:DToćbłazen,ale
wżdyżywąprawdępowiedział”54.Bywateżitak,żewersjasowi-
zdrzalskaznacznierozbudowujeanegdotęiwątkiPoggia,zwłaszcza
E.KIzIK,Gdańsk2005,s.VIII.OźródłachSowiźrzała…ijegopopularnościpor.
H.KAPEłUś,„Sowiźrzał”wpolskiejtradycjiludowej,[w:]S.fRYbES(red.),Literatu-
ra,komparatystyka,folklor.KsięgapoświęconaJulianowiKrzyżanowskiemu,Warszawa
1968,ss.853-867.
53OdnosząsięonedonastępującychfacecjiPoggia:L(KardynałBor-
deauxiszalbierz),CLXVI(Jeszczejednahistoryjkaozłaknionymwróżebnegodaru),
CCLIX(Ulubionapiosenkakarczmarzy),CLXIV(Florentyńczykkupujekonia).Poza
tymwSowiźrzale…mamytakżedwiehistorie:17(Historyja,jakoSowźrzałwjed-
nymszpitaluwszytkiechoreaniemocneokromlekarstwazajedendzieńuzdrowił)i25
(Historyja,jakoSowiźrzałowiwKsięstwieLumburskimprzezksiążęziemiabyławypo-
wiedziana,ajakoon,będącwziemijego,koniowiswemubrzuchprzerznął),wktórych
pojawiająsięwątkiznanetakżezFacetiarumliber(OUCXCŻartPetrilla,który
uwolniłszpitalodnędzarzyiCCLŻarcikczłowieka,któryobiecywałwyedukowaćosła),
aleprzejętezaniemieckimizbioramianegdot.
54
Sowiźrzałkrotochwilny…,s.42.