Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1020Organizacjemiędzynarodowe
wnowymładzieświatowym21
Porządekmiędzynarodowywyłonionyzeryzimnejwojnyniejest
porządkiemstatycznym22.Zauważalnajestjegopostępującaewo-
lucja:od(charakteryzującegobezpośrednikoniecporządkuzim-
nowojennego)stanuderegulacji,brakustabilnościdiametralnie
różnejodstabilnościcharakteryzującejniebezpieczny(aleupo-
rządkowanyprzezmocarstwa)światdwubiegunowy,kuspołecz-
nościmiędzynarodowejopartejnawspólnychwartościachijere-
prezentującej.Możnawręczuznać,żeowoposzerzanieprzestrzeni
wolnościzastępuje-jakoideologia-powstrzymanie(tzw.doktry-
napowstrzymaniakomunizmu23).PorządekXXIw.jestporząd-
kiemskrajnieróżnymodpoprzedniego,oczymdecydujem.in.
zjednejstronypostępującafragmentacjaświata-społeczności
międzynarodowej(powstawaniewwynikurozpadualbowydzie-
leniasiękolejnychpaństw),zdrugiejzaśstronypoczucierealności
inieuchronnościglobalizacji(postrzeganejzarównojakoszansa,
jakizagrożenie).Obecnystanwykazujewięcejpodobieństwwsto-
sunkudoEuropyXVIIIiXIXw.niżokresuzimnejwojny24.Wtym
porządkumiejscecentralneciąglezajmująUSA25,którychpozycja
jestporównywalnazpozycjąRzymuwporządkupaxRomana.Od-
wołującsiędoanalogiizestarożytnymRzymem,pamiętaćzarazem
Porządek
postzimno-
wojenny21
21Terminunzimnawojna”wkontekściestosunkówUSA-ZSRRpoIIwojnieświa-
towejporazpierwszypublicznieużyłB.Baruch16kwietnia1947r.wwystąpieniuna
forumKongresustanowegoKarolinyPołudniowej.Terminzostałrównieżużytyprzez
W
.Lippmannajakotytułksiążki(W
.Lippmann,ColdWar:AStudyinU.S.Foreign
Policy,NewYork-London1947).
22Konieczimnejwojnydałpoczątektransnarodowemuliberalizmowi,któregotłem
byłkryzysekologicznyinzderzeniecywilizacji”
.ZmianęprzyniosłodążenieUSAdo
wytworzeniaporządkuopartegonahegemonii(wyraźniezarysowanepo2002r.).Po-
rządekopartynahegemoniiUSAjestwersjątakiegożzlat1815-1875zimperiumbry-
tyjskimjakohegemonem.Zauważalnejest,żem.in.zpowodubrakuhegemonalata
1875-1945charakteryzowałbrakstabilnościzwiązanyznwalkąoprzestrzeńżyciową”
.
SzerzejE.Kośmicki,GeopolitykaakoncepcjaGlobalGovernance.Próbaocenyzależno-
ści,nEkonomiaiŚrodowisko”2016,vol.58,nr3,s.14-15.
23A.Lake,członekadministracjiprezydentaW
.Clintona,postulowałrozszerzanie
światowejwspólnotywolnych,demokratycznychpaństwogospodarcerynkowej:nTe
successortoadoctrineofcontainmentmustbeastrategyofenlargement-enlarge-
mentoftheworld)sfreecommunityofmarketdemocracies”(remarksofAnthonyLake,
AssistanttothePresidentforNationalSecurityAńairs,FromContainmenttoEnlarge-
ment,September21,1993,http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/lakedoc.html).
24PatrzH.Kissinger,Dyplomacja,s.24.
25ZszerszejperspektywypatrzI.Wallerstein,TeCurveofAmericanPower,nNew
LefReview”2006,no.40,s.77-94,http://www.iwallerstein.com/wp-content/uploads/
docs/NLRCURVE.PDF.
1.2.Organizacjemiędzynarodowewnowymładzieświatowym
33